Een beetje raar is het wel, zo ver van huis jarig zijn en ik kan niet eens even mijn geliefde bellen, want die ligt nog lekker op een oor.
Eerste onderdeel is de bank. Na enigszins zoeken vonden we de juiste bank, ik was al bang dat het een lange geschiedenis zou worden als we eerst naar de luchthaven zouden moeten om daar dat ding weer eruit te halen, maar Kuenzang had natuurlijk al gebeld (gisteren? op zondag? ) Ik was mijn pas echt niet vergeten, hij kwam er niet uit en ook geen geld dus. We stappen de bank binnen waar zeker 20 man briefjes staat in te vullen, mijn gids loopt naar een balie en wordt doorverwezen naar een kantoortje waar ook nog 6 mensen in staan gepropt. Hij spreekt gelijk die man aan en die had de pas al voor me klaarliggen. Ik stond al met mijn paspoort gereed, maar die wuifde hij weg: niet nodig. Zo gaat dat in Bhutan, kun je je bij ons niet voorstellen.

Dan gaan we onderweg naar een klooster, dat al vanuit ongeveer 650 stamt. Gebouwd door een Tibetaanse koning die vluchtte voor de Chinezen (ook toen al) en onderdak kreeg in de Paro regio. Als dank bouwde hij dit kloostertje dat later nog is uitgebouwd, maar bijzonder vanwege bepaalde beelden (je mag in musea en kloosters geen foto maken, meestal moet je dus ook camera en telefoon inleveren, maar het is hier niet echt een toeristische attractie). Een van de beelden is van de Young Buddha, op 12-jarige leeftijd om de jonge monnikjes te inspireren en ook nog bijv een heel groot beeld van Guru Rimpoche, vijf meter hoog. Als Kuenzang staat te bellen buiten, sneak ik snel die zaal in en zet dat enorme beeld erop. Geen zorgvuldig gemaakte compositie, want het was al heel wat dat dit kon en er liepen ook nog wat monniken rond...En natuurlijk wat ouderen, die hun dagelijkse kora lopend met hun bidsnoer met de klok mee, hier en daar aan een gebedswiel draaien. Die wielen zijn er voor boeddhisten die niet weten hoe ze moeten bidden en op deze manier toch gebeden de lucht in kunnen slingeren. In een hoek een aantal hoopjes kleine steentjes : "Dat is omdat de oude mensen vergeetachting worden en ze niet meer bij kunnen houden hoeveel rondjes ze hebben gehad". Tja, dan moet je niet vergeten je steentje weg te leggen na iedere ronde anders komt er geen eind aan. Afijn, ze zijn lekker in beweging en hoeven niet meer naar de sportschool of een bewegingsprogramma voor bejaarden.

Verder krijg ik uitleg over de soort van kleine cupcake-achtige vormpjes die ik wel ken van bij stupa's , maar doorgaans onbeschilderd. Het zijn een soort van aandenken als iemand dood gaat (dan maken ze er 108, weet niet meer waar dat getal voor staat) als gedenkenis, maar vooral ook om ervoor te zorgen dat je een goede reïncarnatie krijgt. Daarom staat er dan ook priegelig wel eens wat opgeschreven. Maar het kan ook zijn dat als je erg ziek bent en goede zorg ver weg is (de zorg is hier overigens wel gratis, maar stelt niets voor) dan is er altijd nog de astroloog, die je bij alle belangrijke gebeurtenissen raadpleegt en die zegt dan ook wel eens dat je 108 van die dingen moet neerzetten bij tempels en dan komt het goed. Aan Adrie: zoek niet verder naar een vervanger, maar neem gewoon een goede astroloog in dienst. Hoe moeilijk kan het zijn. We vervolgen naar de Drukgyel Dzong. Druk is de naam voor de Bhutanezen of draak en een Dzong is een soort burcht die half administratief centrum is, gemeentehuis zeg maar en half klooster. Daar waar je je schoenen uit moet is het klooster. We horen cymbalen en het blijkt dat ze bij een groot bijbehorend kloostergebouw dansen aan het oefenen zijn voor de op handen zijnde Paro Tsehu (kloosterfestival binnenkort), het zijn leken. Een aantal dansen mag namelijk ook door leken worden uitgevoerd. De stille Karma, mijn chauffeur, schijnt volgens Kuenzang (ze komen uit hetzelfde dorp) ook een heel goede danser te zijn, maar hun festival valt in december, dus voorlopig moet hij niet aan de bak.

Al deze gebouwen zien er imposant uit, dit komt omdat ze aan de basis breder zijn en naar boven een beetje taps toelopen en natuurlijk de prachtige raampartijen. Als we op de binnenplaats komen waar in het midden een enorm klooster staat, zie je links van het klooster het administratieve deel en verder er omheen ook allemaal onderdelen van het klooster. Er lopen overal monniken en vooral monnikjes in feldonkerrode gewaden, dus niet het roestbruin/rood dat je vaak ziet. Er is een groepje jongens bezig met iets en iedereen eroverheen kijken. Het kan zo van bij ons zijn. Kinderen zijn kinderen. Kuenzang gaat kijken wat ze doen en ze zijn bezig om in de zoom van een een van de jongens zijn pij een klein gaatje te branden zodat hij de zijne herkent. Wassen doen ze eigenlijk altijd zelf. Wat opvalt is dat de mannen die er rondlopen in een go, nu een witte sjaal over de schouder gedrapeerd hebben. Dat moet omdat bij het gebouw de Bhutanese vlag is gehesen en dat is niet zomaar iets, dus moet je officieel. De koning en de Je Kumpa ( zeg maar de geestelijk leider van Bhutan) zijn de enigen die een gele sjaal mogen dragen, de gewone mannen een witten en daartussen nog een heel patroon van wit met dik en dunne strepen variaties om je rang aan te duiden. Het is een fijne atmosfeer en de zon schijnt er tussen door wat wil je nog meer? Even plassen graag. Ik heb er alweer een liter water inzitten, ik drink altijd veel maar je moet per 1000 meter hoogte er eigenlijk nog een extra drinken. Als ik terugkom wijst mijn gids me op de ramen aan de zijkant: er hangen enorme flappen met honingraten aan. Voor Boeddhisten kennelijk heilige dieren, dus mogen ze ook de honing er niet uithalen.

We gaan eerst lekker lunchen en rijden dan een stukje noordwaarts, eigenlijk vlak bij de Tibetaanse grens een enorme dzong. De Drukgyel Dzong, 17e eeuws afgebrand, herbouwd en nu weer gerestaureerd met gelden van het koninklijk huis. De koninklijke familie of aanhang sponsort hier nogal wat restauraties. De eerste tempel vandaag ook al. De buitenkant lijkt wel helemaal klaar, maar kennelijk binnen nog niet, want we mogen er nog niet in. Dus lopen we om het complex heen en zien prachtige terrassen, waar rijst verbouwd wordt, maar ook aardappelen en groente.

Onderweg stoppen we even bij een plek waar boogschieters oefenen. En gaan we nog naar een klooster helemaal op de top van een berg. En passant zien we delen van het Tigers Nest, maar niet HET PLAATJE.
Ook hier wordt weer gebouwd en kunnen we niet heel veel zien, we mogen niet naar de bouwplaats vanwege gevaar maar ook omdat er allerlei artefacts liggen en ze zijn bang dat die verdwijnen. Inmiddels heeft Kuenzang me deelgenoot gemaakt van het feit dat Tsering, de eigenaresse van Loman Travels, de plaatselijke agent van Sunita Reizen waarbij ik heb geboekt, naar hier komt met een cake. En dat een een ander op zijn Bhutanees gaat plaatsvinden. Ik ben benieuwd. Er stapt even later een vrolijke keurig verzorgde vrouw uit de auto, helemaal vanuit Timpu met wat later blijkt haar schoonzusje die met een taartdoos loopt. Cake? Aan de doos te zien toch echt een serieuze taart.

Het gaat verder als volgt en jammer genoeg kon ik geen foto's gaan maken daar, dat zou erg onbeleefd zijn geweest. Kuenzang had er ook geen, maar zou vragen aan Tshering en volgens mij heb ik ook Karma in mijn ooghoeken gezien met een camera. Thsering, de agent in Bhutan, heeft met een van de lama's (belangrijke geestelijke, soort van rang) gebeld of dit mocht. Het plan is dus verder als volgt:

• ik snijd het eerste stuk uit een prachtige 15 cm hoge witte taart met boven op het teken voor oneindigheid in de Bhutanese cultuur (nog vele jaren)
• dit stuk geeft ik aan de Lama en die offert dit aan de belangrijkste persoon in het klooster (een foto van een nog hoger staande Lama, die wellicht al aan zijn volgende incarnatie is begonnen)
• dan moet ik een boterkaars aansteken
• moet gaan bidden (had ik nou maar een gebedsmolen bij me, dan slingerde ik zo wat gebeden de wereld in... want bidden is niet zo mijn stijl) en een wens doen
• ik wordt gezegend door de Lama

Ondanks dat ik atheist ben, was ik enorm ontdaan door deze lieve geste van deze mensen die me amper of helemaal niet kennen en me zo deelgenoot maken van een stukje van hun eigen cultuur. Ik ben altijd heel benieuwd hoe dat nu bij de boeddhisten werkt. Daar praat ik af en toe met de gids over, heel interessant.

Dan gaan ze happy birthday zingen en krijgen we allemaal een stuk op een piepklein dun kartonnen bordje, vorkjes waren niet voorhanden, servetjes gelukkig wel. Als we allemaal zo'n beetje ontvet zijn komt Tshering nog met "een kleinigheid", nou ik vond het helemaal geen kleinigheid! Volgens de traditie open je het hier niet met je gasten erbij, dus ik vraag het maar. Het is een mooie moderne tanka met een afbeelding van vier dieren (geen foto, want hij was weer zo mooi terug in gepakt). Tshering had me gisteren toevallig de betekenis uitgelegd en aangegeven dat eigenlijk iedereen deze afbeelding in zijn huisaltaar heeft hangen.

We verplaatsen de ceremonie naar buiten en de Lama staat erop dat we met hem thee drinken. We gaan op weg maar de terreinbewaarder is onverbiddelijk: geen mensen van buiten op het terrein van het oude klooster. Geen probleem, de zon schijnt, Karma heeft een klein klaptafeltje mét kleedje achterin de auto liggen en we drinken buiten melkthee met gepofte rijst (met erdoorheen zwart mosterdzaad en ranzige boter). Het is hartverwarmend allemaal.

Al ik net weer "thuis" buiten op mijn terras zit na te genieten en allerlei appjes met felicitaties zie binnenkomen (overdag heb ik geen wifi en hier is hij zowaar ook nog eens goed) belt Adrie uitgebreid, hij zag dat ik weer online was en hij was net thuis voor de lunch. Daarna haast ik me naar de Spa waar een jong meisje haar uiterste best doet om me te masseren met olie en een soort hete kruidenbuidels over mijn lijf haalt. Ik kon ze niet zo goed verstaan, dus vraagt ze me iets over met olie of droog. Nou ja olie toch? Ik moet straks mijn toetsenbord ontvetten, want ik zit regelmatig onder het typen even letterlijk met mijn handen in het haar en die bagger zit nu op mijn toetsenbord. Er ging nog even een paar handjes olie door mijn haar om mijn hoofd te masseren! Met mijn vette kop (valt eigenlijk niet zo op met mijn kapsel) haast ik me naar het restaurant waar ik met Kuenzang samen eet: "ja, ik ga je niet alleen laten eten op je verjaardag hoor!" Wat heb ik het getroffen...
Ik leg alvast spullen klaar voor morgen en begin aan dit lijvige verslag. Morgen weer een groot avontuur in de planning.

Geschreven door Jacquelijne.opreis