31 juli 2016. Na een voorspoedige reis via Frankfurt arriveren we ’s nachts tegen enen in New Delhi. Het gaat beginnen! Maar eerst natuurlijk nog wat formaliteiten doornemen, want daar zijn ze hier dol op. Er wordt in heel India met ruime hand personeel ingezet en de luchthaven is daar natuurlijk geen uitzondering op. Nadat we op een nogal flodderig papiertje onze gegevens hebben ingevuld (excuses in het vliegtuig, want ze hadden geen immigratieformulieren), begeven we ons naar de rij: e-visa. We gaan het zien. Ik vraag me altijd af of ze nu ooit een keer die dingen lezen (Adrie overtreft mijn handschrift nog regelmatig in onleesbaarheid…) en dan vroegen we ons ook weer af of je voornaam nu voor of achter je achternaam moet. … Hotels doen we niet aan; we zijn gewoon “on transit”. Onderweg, en wie ons liefheeft volge ons maar. Het e- visum is nog niet zo lang ingevoerd, maar vervangt gelukkig de papierwinkel met 5 verklaringen, te overleggen facturen en gezondheidscertificaten etc etc. We moesten natuurlijk wel eerst dat -e-visum thuis invullen en printen en meenemen. Met de kennis van Marco, die dat onlangs allemaal had uitgevogeld, was het redelijk snel gepiept. Ik moest wel weer gelovig worden, keuze uit een stuk of 20 religies, ben dan voor de vorm maar weer even 3 weken Christelijk geworden, stel dat ze gaan overhoren. Dan weet ik nog wel wat. Overigens bedacht ik vandaag dat Hindoe eigenlijk ook wel passend zou zijn geweest. Je ziet in India enkel vrouwen met zo’n ultrakort kapsel als ik die hun haar geofferd hebben bij een tempel. Ga ik maar zo verkopen als ze er naar vragen. Al die miljoenen hindoegoden kent geen hond en ik kom best op een heel rijtje, dus zal er wel mee wegkomen. Om kort te gaan, er moet wat gerommeld met papieren, een irisscan gemaakt en vingerafdrukken van linker- en rechterhand en beide duimen. De apparatuur blijkt nog wel wat kinderziektes te hebben, want vlot gaat het allemaal niet. Tant pis. Na een half uurtje zijn we er wel door. De koffers volgen ook spoedig nu (pffff) en in het woud van bordjes (zeker 50 op een rij) zie ik weldra Vandenberg 2 p. Namaste. We pinnen nog en gaan dan naar de auto. De agent kan niet mee; moet nog anderen ophalen, maar de chauffeur Taroet blijft bij ons tot Agra. De vouchers en uitleg komen morgen wel ergens.

Na een echt Indiaas ontbijt met gestoomde idli’s, pura’s, chaipatti’s, linzensoep, sambar (soort groenten soepachtige currie die ik vooral ken uit het zuiden van India) , vage kroketjes, toast en omelet (van alles wat) gaan we om half 10 richting stad. We rijden een minuut of 20 en komen dan bij de Jama Mashid, een van de grootste moskees in India. Gebouwd door Mogols eind 17e eeuw in opdracht van (keizer) Sjah Jahan.. Het plein is groot en mooi. Binnen is niet zo heel veel te zien. De blauwe moskee in Istanbul waar we laatst waren, was wat dat betreft wel indrukwekkender. Hier was het meer de grootsheid en toch ook die rode stenen.
Adrie ging met onze gids nog de minaret beklimmen, maar daar had ik geen zin in en ging dus lekker beetje rondkijken. Vrouwen mogen hier overigens niet eens alleen de toren in. De gids waarschuwde me nog dat ik met niemand mocht praten en eigenlijk onderaan de trap moest wachten. Nou zeg. Wel een beetje overdreven. Stond lekker uitgebreid in mijn belachelijke kunstvezeljas met vage print, die je daar aanmoet omdat je anders toch zeker accuut wordt aangerand, zo niet toch minstens ge-excommuniceerd– de straaltjes zweet te tellen die over mijn rug naar beneden liepen en uitgebreid een viertal zeer kleurrijk geklede dames te bekijken die over het plein liepen, tot ik erachter kwam dat zij evenzeer mij stonden te bekijken. Tja… het zag er ook niet uit natuurlijk: driekwartbroek, rare bloemenoverjas, camera en cameratas om mijn nek. Jezus-nikes natuurlijk en dan mijn holiday-in-moessontijd-bij- 35graden-met-opvliegers-anders-niet-te-houden-kapsel. We beginnen tegelijkertijd met zijn allen heel hard te lachen om de situatie. Heerlijk. Gewoon weer vrouwen onder elkaar. Overal toch hetzelfde?
Dan gaat de gids weer verder vertellen, voornamelijk tegen mij. Grappig, want hij vertelt me weinig nieuws en ik vul zijn info soms aan. Kennelijk ziet hij in mij een willige discipel, eerlijk is eerlijk: wie komt er anders toch voor de vierde keer naar India? Hij geeft toe dat India zoveel moois heeft, maar aan slechte marketing doet. Daar ben ik het helemaal mee eens (haha ik ben zelf marketeer!). Met name het imago: “maar India is toch heel vies?”, overschaduwt al het andere dat Incredible India te bieden heeft.

We zijn midden in Old Delhi en vlak bij de Jama Mashid (Moslim) bezoeken we met de gids nog een kleine biizondere Jaintempel en een Gurudwara, een Sikhtempel dus. Bij de Jain tempel, krijgen we eerst een A4-tje in ons handen gedrukt, van een man achter een soortement smoezelig verhoog waarop hij zat in een soort van halletje. Schoenen uit, alles van leer uit, geen ongestelde vrouwen (Adrie vroeg zich af hoe ze dat controleerden, maar we hebben het niet gevraagd). Eerst je handen wassen enz enz. dan gingen we een trap op naar boven, het was een soort groot uitgevallen huis. En ja,… geen foto’s en dat was toch verdomd jammer. Er zijn 2 soorten Jains: de naaktlopers (willen niets belasten, lopen met een bezempje zodat ze niet per ongeluk op een levend wezen trappen (een spinnetje of mier) en hebben ook een monddoekje voor, zodat je niet per ongeluk iets inslikt. De andere soort loopt in het wit gekleed en die hadden we hier. Een man die had overigens wel een monddoek voor. Ze waren bezig alles klaar te zetten voor de ceremonie. De beelden werden bedruppeld met gemalen sandelhout waar een papje van was gemaakt. Overal van die kleine heerlijk ruikende roosjes, afrikaantjesslingers (kregen we trouwens gister bij aankomst ook) . De andere man was bezig met offerandes van rijstkorrels in de vorm van een swastika te leggen. Het was er rustig en sereen en de hele tempel (2 verdiepingen), was buitengewoon mooi gedecoreerd. Ook al eeuwen oud maar zeer goed bijgehouden en steeds gerestaureerd, een juweeltje! Ik had nog nooit eerder zo’n Jain tempel gezien, alleen hele grote met beeldhouwwerk, maar niet van die verfijnde schilderkunst. Overigens schrok ik mezelf rot toen er ineens knoerhard een bel werd geluid (1x). Het idee is: let op God, we zitten hier nu een beetje voor je te bidden en dan moet je wel opletten, want we zitten anders onze tijd met jou te verdoen. Ook minder divine schepsels zoals wij waren direct bij de les. Een leuke praktische vondst die ons natuurlijk werd onthuld door onze gids was een trommel en belleluidmachine. De Jain-god is doof of op zijn minst slechthorend of heeft er eigenlijk helemaal niet zo’n zin in om bij de les te zijn. Tijdens zo’n ceremonie die wel uren kan duren, moet er constant een bel geluid en getrommeld worden. Daar werden zelfs de Jains een beetje moe van, dus hebben ze dit apparaat ontworpen. Had ze wel eens eerder gezien, maar toen ontging me dat toch, geen idee waar ze voor dienden.. Natuurlijk moet er een donatie in het grote boek worden bijgeschreven, ach ja…
We vervolgen over de kruidenmarkt, waarbij ook onze gids geen idee heeft van het groot aantal uit India afkomstige specerijen die wij al eeuwen lang (met de VOC meegekomen) dagelijks gebruiken. Altijd leuk om te zien. Het is niet echt druk, wel overal straatverkopers, maar de winkeltjes zelf zijn vanwege de zondag gesloten voor het merendeel.

Waar veel reuring is te vinden, is uiteindelijk bij de Sisganj Gurudwara die ook in de driehoek Moskee, Jaintemple en Sikhtempel is te vinden op een steenworp afstand. Kennelijk komt onze gids hier vaak, want we worden direct meegetroond naar een uitermate gekoeld vertrek waar we onze schoenen en spullen kunnen laten liggen. Ik moet wel mijn camera meenemen krijg ik te horen. Tja, wel leuk, maar ik geloof niet dat ze het erg op prijs gaan stellen dat ik de Gurudwara Grand Sahib op de gevoelige plaat ga zetten. Het boek dus. Het boek dat ’s avonds wordt aangekleed en op bed gelegd in een heuse slaapkamer en dat ’s ochtends om vier uur weer wordt teruggebracht. We maken ook kennis met het daar geldende regime omtrent hun gewoontes. Alles en iedereen die meehelpt is vrijwilliger. We kopen voor 10 rupee een bonnetje, dat we bij iemand inleveren en waarvoor we in ruil dan een kwakje ongedefinieerde prut krijgen, dat we dan bij persoon vier weer inleveren. Die slaat er met een groot mes zo ongeveer de helft af en dan krijgen we het terug om naar binnen te werken: gemalen tarwe, met geklaarde boter en suiker. Drab. Het is niet vies, maar de moraal van het verhaal is dat je moet delen met degenen die niets hebben. Als we later uit de tempel zijn, zien we ook een soort van eten bedeling op straat. Bedelaars, maar in feite iedereen kan er een chapatti krijgen met een kikkererwten prutje op. De Sikhtempel voorziet ook in voedsel voor iedereen. We bezoeken de gaarkeukens waar voor max 2000 man gekookt wordt en zien de eetzaal, een uurtje voor de maaltijd. Nog leeg en rustig. Ook hier geldt dat alles door donaties en vrijwilligers gaat. We gaan zowat weg en onze gids gaat nu kennelijk het tweede deel ophalen dat Adrie en ik hebben afgestaan. Het is dus zo: je betaalt 10 rupee (13 cent) en volgt het hierboven beschreven idee, ofwel je gaat aan de voorkant een ruimte binnen en daar krijg je dus kosteloos wat anderen hebben terug geschonken. Aardig idee op zich. Ze kunnen je natuurlijk ook voor 5 Rupee geven en de rest doneren, maar volgens Adrie gaat het dus om het idee van de keuze die je hebt om de helft af te staan. Maar we willen de minste niet zijn, dus ik volunteer ook even in de gaarkeuken en rol een paar chapati’s. Die daarna in een zucht en een scheet gebakken worden. Zinloze onderneming overigens, want naast de plek waar met de hand gerold en gebakken wordt, staat een heuse chapattimachine, die aan de lopende band deze platte broodjes uitspuwen, gebakken en wel….
Een van de tempelwachters probeer ik sneaky te fotograferen, maar ik wordt gesnapt en zie dat zijn snor nog meer gaat krullen, dus hij gaat er eens lekker voor staan, ik maak snel een foto van hem (de heren zijn al verder) en laat hem de foto zien. Hij weer blij, ik blij…
Na nog wat lopen op de Chandni Chowk, waar het vanwege de zondag , heel erg rustig is, gaan we met een fietsriksja naar De Jamah Mashid waar we begonnen en vandaar naar Veda, ons restaurant dat in de trip is inbegrepen. Het is een heerlijke ervaring. Dit is echt India, de drukte de kleuren en geuren en dan in het bizarre verkeer waarbij je jezelf altijd maar afvraagt hoe het kan dat er niet meer ongelukken gebeuren. Adrie geniet ook met volle teugen, maar vraagt zich af waar nu die koeien toch zijn. Prompt ligt er een lekker op straat te herkauwen.

Restaurant Veda verrast ons. Aan de buitenkant neo-clasisistisch (New Delhi, gebouwd door de Brit Luijten jaren 20 vorige eeuw), is binnen bijna donker. Overal lampjes, het interieur is rood-zwart, net zoals de keurig in pak gestoken jongemannen die ons uiterst beleefd bedienen. Op een of andere bizarre manier heeft het wel iets weg van een nachtclub. Het eten is echter voortreffelijk en apart; we krijgen eerst een keur aan heerlijke voorgerechtjes en daarna een prima hoofdgerecht. Een aantal Indiase schotels met linzen, rijst, groenten, paneer (kaas) en crispy gebakken okra. Het nagerecht was volgens mij kulpa (ijs, geparfumeerd met pistache o.a.). Het is redelijk hard en we doen ons best het niet van het bord te laten schieten.
India Gate en de enorme regeringsgebouwen en pleinen, missen we natuurlijk ook niet. We mogen even snel wat foto’s maken, eigenlijk kan onze chauffeur er niet stoppen, dus rijdt hij ondertussen een rondje. De statige, brede lanen en villa’s staan in fel contrast met de mensen die je onderweg ziet die leven onder en rond de viaducten. Al dan niet in sheltertjes van wat plastic, karton en hooguit golfplaat. Het is vandaag een heerlijke droge dag en ziet het er wel redelijk uit, naast wat plassen hier en daar. Je moet er toch niet aan denken hoe dat allemaal is als het zoals de afgelopen dagen werkelijk plenst. Dag en nacht zie je hier overigens mensen op straat slapen, ook met heel kleine kinderen. Je ziet peuters en kleuters, amper gekleed spelen op en rond de meest drukke verkeerpleinen. Bij ons onvoorstelbaar. Zal ook wel niet altijd goed gaan. Dan heb je natuurlijk de vuilnisbeltjes die je zo hier en daar ziet (vuilnis wordt wel opgehaald, maar op straat ligt toch ook nog het nodige). Kinderen zitten er vrolijk in te spelen en zoeken naar bruikbare zaken. Alles wordt natuurlijk hergebruikt. Onze gids vertelde ook dat de straat waarop we keken vanuit de Jama Mashid, de straat was waar auto-onderdelen werden verhandeld. Gestolen auto’s worden binnen een paar uur gestript en onderdelen daar verkocht. bij stoplichten en kruispunten natuurlijk ook allerhande bedelaars en verkopers met handel variërend van rozen, ballonnen voor onze kinderen, plastic vliegtuigen, ondefinieerbaar eten tot schoenveters. Het blijft lastig als ze op je raam kloppen om te bedelen met kinderen op de arm of kinderen zelf. Bedelende kinderen moet je hoe lastig ook, al helemaal niets geven. Bedelen moet je niet aanmoedigen, dan gaan ze nooit naar school.

Tegen drieën komen we bij Hayumans Tumb, hier was ik vier jaar geleden met Petra, Ria en Guusje en kwam de regen met bakken naar beneden. Nu was het prachtig mooi weer. Ondanks dat er heel wat meer toeristen waren, was het er toch nog heel rustig. De omgeving is erg mooi, groot park en de tombe van de vrouw van Hayuman ofzo, een heel aardig bouwwerk was nu ook gerestaureerd, stond toen in de steigers. Het was er erg prettig om te zijn. Vol van alle indrukken rijden we terug naar het hotel. Even uitrusten en douchen, want om 1700 uur zou de agent komen met reisinfo en voucher. Die belt onze chauffeur dat hij niet komt, dus hebben we nog even tijd. Om 18:30 uur hebben we afgesproken met Vrinda, die ik ontmoette in Kaza in de Himalya vier jaar geleden met een groep architectuurstudenten. Het is leuk om elkaar te zien, hadden na onze ontmoeting nog regelmatig contact via facebook. We hebben een aardig gesprek over al dan niet gearrangeerde huwelijken. Haar broer heeft een paar vriendinnen gehad, maar dat werkte niet. Nu wil hij eigenlijk wel trouwen dus is de familie, moeder, zus en tantes in actie gekomen en ligt zijn cv bij een huwelijksmakelaar. Het leuk om elkaar te zien, hadden na onze ontmoeting nog regelmatig contact via facebook. Zelf heeft ze nog geen plannen, ze wil nog een master doen in Barcelona of Milaan. Maar vertelt wel vriendinnen te hebben die al getrouwd zijn en kinderen hebben. Adrie vraagt of ze, als ze trouwt ook bij haar schoonfamilie intrekt, zoals gebruikelijk en daar wordt zonder aarzelen positief op geantwoord. Alleen als je vanwege je werk niet anders kan… In tegenstelling tot bij ons, blijf je dus tot je trouwen ook thuis wonen. Heel andere wereld, terwijl ze toch ook graag onafhankelijk wil zijn.

Geschreven door Jacquelijne.opreis