We weten eigenlijk heel weinig over de landen achter het “ijzeren gordijn” schreef Ineke een paar dagen geleden.
Wij leren steeds iets bij.
Zondagavond liep Paul nog even de weg langs de camping op. Hij vond een oude begraafplaats, waarvan de meeste graven overwoekerd waren. Op het bordje stond dat het een Evangelisch-Lutherse begraafplaats was. Gisteren in Rusné stond een Evangelisch-Lutherse kerk en vandaag in Šiluté zagen we ook weer zo’n kerk. Boven de deur “Ein feste Burg ist unser Gott!”
Wat zoeken levert op dat dit gebied vroeger Memelland heette naar de Memel (nu Nemunas) en de stad Memel (nu Klaipeda) en al sinds de 13e eeuw tot (Oost-)Pruisen behoorde. Buurland Litouwen deed meerdere pogingen om het gebied te veroveren, maar dat is nooit echt gelukt.
Een van de gevolgen van dat verbonden zijn met Pruisen is ook dat Memelland de lutherse kerfreformatie volgde.
Het verdrag van Versailles bepaalde dat Duitsland Memel moest afstaan aan de toen nieuw gestichte staat Litouwen. De bevolking was in overgrote meerderheid Duitstalig en protesteerde. In 1926 (na inname van Klaipeda door Litouwen) kreeg Memel een autonome status binnen de republiek Litouwen, door de Volkenbond te controleren. Litouwen hief de autonomie op en er ontstond een patstelling, omdat de bevolking voor 87% op Duits-nationale partijen stemde.
In 1939 droeg Litouwen de stad “vrijwillig” over aan nazi-Duitsland. Veel inwoners vluchten naar Litouwen.
Na januari 1945 werden veel Litouwers en Russen in de stad gevestigd. Litouwen werd onderdeel van de Sovjet Unie. Memellanders die op weg waren naar het westen, werden teruggestuurd. Pas in 1958 kwam er een verdrag met Duitsland, waarna ze alsnog het land mochten verlaten.
Vandaar dus de Duitse tekst op de kerk en de Evangelisch-Lutherse kerken.
Op de terugweg uit Šiluté (Heydekrug) kwamen we langs een gedenkteken. Tussen 1946 en 1948 zijn duizenden Duitse kinderen op de vlucht voor honger en dood naar Litouwen gegaan. Daar werden ze opgevangen door Litouwse gezinnen. Vokietukai (kleine Duitsers) werden ze door de Litouwers genoemd. Tegenwoordig zijn ze bekend als vilko vaikai (wolfskinderen).
Vanmiddag hadden we wat huishoudelijke klusjes. Onze hordeur was bijvoorbeeld aan vervanging toe, dus die is nu nieuw.
Geschreven door Arendien-en-Paul