Het is onze laatste dag in Rome. Vanavond vliegen we terug naar huis. We kunnen gelukkig onze bagage nog even in het hotel laten staan. We moeten hier pas rond 17.30u terug zijn voor de taxi naar de luchthaven.

Maar voor het zover is, hebben we nog een interessante dag voor de boeg.

Vanochtend staat een bezoek aan de Galleria Borghese op het programma. Met recht en reden in de top 5 van de mooiste musea van Rome. Het probleem (of net niet) is dat je niet zomaar op de laatste knip kunt beslissen om te gaan. Je kunt niet à la minute (althans niet in het hoogseizoen) een ticket kopen en binnenlopen. Je reserveert dus best op voorhand. Ik deed dit een aantal weken geleden al online en kon de tickets aan de kassa afhalen. Er wordt dus een beperkt aantal mensen toegelaten per dag wat maakt dat je er weliswaar niet alleen loopt, maar dat het qua drukte wel nog te doen is.

Op de weg naar het museum lopen we nog een paar kerkjes binnen waar ik de naam niet meer van ken, maar ze zijn in feite altijd mooi. Ik heb geen enkele lelijke kerk gezien deze week.

De Galleria Borghese ligt in het park Villa Borghese, de groene long van Rome. Hier komen de mensen genieten van wat rust en wat groen. Je ziet er schilderaars en muzikanten die voor een gezellige sfeer zorgen. En je kunt er ook met een bootje op een vijver.

De Galleria Borghese werd aan het begin van de 17e eeuw gebouwd om de privé collectie van kardinaal Borghese in onder te brengen. Hij was de zoon van Francesco Caffarelli en Ortensia Borghese, de zus van paus Paulus V. Big money dus en dat merk je. Overal pracht en praal. Eigenlijk van het goede teveel, maar het was de bedoeling om de bezoeker te overdonderen en daar zijn ze wel in geslaagd.

Van 11u tot 13u mogen we het museum bezoeken. Dat is voldoende tijd want het is niet zo'n groot museum. Als de deuren opengaan, glippen wij meteen naar een aantal zalen wat verderop want iedereen blijft in de eerste zaal staan. Zo kunnen wij ons in alle rust staan vergapen aan een aantal werkelijk schitterende beelden van Bernini. Het eerste is David die op het punt staat Goliath aan te vallen met een slinger. De concentratie en verbetenheid staat op het gezicht te lezen. In de volgende zaal staat de beeldengroep Apollo en Daphne. Het is het moment waarop Daphne in een laurierboom verandert als Apollo haar wil veroveren. Wat een finesse in een beeld van zowat 2,5m hoog. In de zaal daarnaast staan Pluto en Proserpina. Pluto wil haar naar de onderwereld meenemen. De wanhoop van Proserpina staat op haar gezicht te lezen. Ook hier weer heel veel detail, tot de indruk van de vingers in de huid. Onbeschrijfelijk en onbegrijpelijk hoe je dat als beeldhouwer voor elkaar krijgt. Ook op het gelijkvloers staat een beeld van Pauline Bonaparte (2e zus van Napoleon en getrouwd met Camillo Borghese) die zich voordoet als Venus. De benedenverdieping is dus vooral gewijd aan barokke beeldenkunst.

Op de 1e verdieping is het vooral schilderkunst. Er hangen 6 werken van Caravaggio, maar ook Rafaël en zelfs Rubens. Veel van de werken kunnen enkel hier bezichtigd worden omdat ze te fragiel zijn om te vervoeren.

Hoewel de benen en voeten eigenlijk niet meer mee willen lopen we toch af en toe nog eens naar een vorige zaal terug om een werk opnieuw te bekijken.

Na het bezoek eten we een snack en wandelen we wat door het park naar het uitzichtterras op de Piazza del Popolo waar je ook weer een fraai zicht hebt op de koepel van de Sint-Pieterbasiliek. Daar worden we straks verwacht, maar eerst gaan we nog naar de Spaanse Trappen.

Ik weet niet waarom dit zo'n trekpleister is. Ik vroeg het me in 2012 al af en nu nog eens. Ok, het is een mooi geheel, maar het is er ook zo verschrikkelijk druk dat het voor mij althans niet meer aangenaam is. Ook de zinkende boot van Bernini kan me niet bekoren. Maar goed, we hebben het gezien.

We lopen richting Sint-Pietersplein voor onze laatste tour. En wat voor een !

Begin dit jaar las ik ergens dat je ook onder de Sint-Pietersbasiliek terecht kunt om er de Necropolis te bezoeken. Dat gaat echter ook weer niet zomaar. Het intrigeerde me en ik diende begin januari bij het Scavi in Vaticaanstad per email een aanvraag in om met 2 het Necropolis te bezoeken. Daarbij moet je opgeven in welke taal je dat wilt en welke periode je in Rome bent. Ik kreeg een mail terug met als enige mogelijkheid nog deze laatste vrijdagnamiddag. Dat wil zeggen dat tickets dus heel snel uitverkocht zijn en je maanden op voorhand moet boeken. Het is ook normaal want het zijn groepjes van max 10 personen en er zijn misschien 6 touren per dag. Als je dat vergelijkt met de 50.000 bezoekers dagelijks in de basiliek, dan kun je een bezoek onder de basiliek wel als een unicum beschouwen.

Om kwart voor 3 moeten we via de rechter zuilengalerij naar de politie lopen voor de veiligheidscheck. Daarna moet je je aanmelden bij de Swiss Guard. Dat gaat er allemaal gewichtig en militair aan toe, met een saluut erbij. Bij de volgende post wordt je nog eens gechecked en dan mag je door de poort. Best wel speciaal want hier kom je dus anders niet. En de rust hier staat ook in schril contrast met de drukte van het plein 50m verderop. We melden ons aan in het kantoor van de Scavi en even later komt onze gids ons begroeten.

Wat staat er ons eigenlijk te wachten ? Wel, in feite worden we meegenomen terug in de tijd want voor de huidige basiliek gebouwd werd is er een hele geschiedenis aan vooraf gegaan.
De opgravingen van de Necropolis vonden plaats rond de 2e wereldoorlog. Dat gebeurde in opdracht van Paus Pius XI.
Zo kwam aan het licht dat zich onder de basiliek een oude begraafplaats bevond van rond de 1e eeuw. In die tijd werden mensen buiten de stadsmuren boven de grond begraven en daar was de huidige Vatican Hill wel geschikt voor. Er vlak naast bouwde keizer Caligulla een circus (zoals Circus Maximus) met een obelisk. Deze obelisk staat nu nog steeds op het St-Pietersplein, maar dat was niet de oorspronkelijke plaats. Waar onze tour begint markeert een vierkante steen de plek waar de obelisk oorspronkelijk stond.
Daarna gaan we naar beneden en zien we de mensen letterlijk boven ons hoofd door de basiliek lopen. We gaan de necropolis binnen waar onze gids een heel gedegen uitleg geeft over hoe de doden vroeger begraven werden. We moesten ons vooral voorstellen dat waar we nu stonden de oorspronkelijke grond was ten tijde van de Romeinen. Dat dit een straat was met graven en dat je de hemel boven je kon zien, dus dat het niet zoals nu onder de grond was.

Uiteraard wordt er aandacht besteed aan het Christendom en aan het graf van Petrus, want daar komen de meesten dus voor. Maar zelfs al ben je niet gelovig, dan nog is het wel heel interessant om de uitleg te horen over het graf, want ... alle archeologen en geschiedkundigen zijn het er wel over eens dat dit het graf van de apostel Petrus is. Over de beenderen die iets verder gevonden zijn bestaat er nog twijfel, hoewel er wel heel veel feiten in die richting wijzen. Maar, wat ik vooral onthouden heb is dat er inderdaad diep onder de basiliek een graftombe is, waar meerdere graven rond liggen, dus was het een belangrijk persoon. Ook werd daar een altaar bovenop gebouwd en was het dus al in 60 na christus een bedevaartsoord. Bovenop dit altaar werd een 2e altaar gebouwd en een 3e om uiteindelijk uit te komen op het Heilige Altaar in de basiliek. Wij mogen een blik werpen op het graf, hoewel je er niet zoveel van kan zien. Maar het is wel een beetje een speciaal moment. Daarna kom je uit op het kleine altaar erboven en verder in de ruimte waar alle pausen begraven zijn, om uiteindelijk in de basiliek zelf uit te komen.

Omwille van de veiligheid en de bijzonderheid van de site mag er tijdens de rondleiding niet gefotografeerd worden. De foto's van het necropolis bij dit verslag zijn ter illustratie en dus niet van mij. Maar mijn wederhelft kon zich blijkbaar op het einde niet bedwingen en nam toch snel een snapchat met de gsm van het graf en altaar van Petrus. Het weze hem vergeven. :-)

Het was een bijzondere afsluiter van de reis en eentje die me zeker zal bijblijven. We lopen terug naar het hotel en eten nog een laatste stukje pizza. De taxi brengt ons terug naar de luchthaven waar we om 21.20u terug naar huis vliegen. Om 1.30u zijn we thuis, moe en versleten en meer dan voldaan van cultuur.

Arrivederci Rome ! Misschien tot nog eens want we hebben nog zoveel niet gezien !

Geschreven door Hilde.op.pad