Tirana is echt een compleet andere wereld dan de rest van Albanië. Hier is het land minstens 20 jaar verder in ontwikkeling. Al het geld in het land lijkt hier te worden verdiend, geïnvesteerd en uitgegeven. Nu was dat vast altijd al zo, want de partijbonzen en "hooggeplaatsten" woonden hier altijd al. De wijk Blloku, waar wij met de camper naast staan, was hun leefdomein met statige straten, mooie bomen en luxe villa's. "Gewone" Albanezen konden er niet eens komen, de wijk was afgesloten voor hen. Nu is het veryupt naar de gezelligste wijk van deze stad. Ook de mindere straten waar nog de woonkazernes naar oostblok-model staan, zijn opgeleukt met kleurrijke gevels en zijn veranderd in winkelstraten waar de mondiale topmerken in luxewinkels in de plint zijn neergestreken. Tezamen met talloze café's en restaurants. Leuk, gezellig, Parijs-ig, Berlijns, of beter nog: iets Istanbul-achtig. Echt een moderne, oplevende stad in een verder niet ontwikkeld land, met bruisend uitgaansleven.

Het stratenplan is modern rechthoekig, de meeste straten hebben 3 banen voor het rijverkeer en brede stoepen voor het winkelend publiek. De auto is hier ouderwets dominant, parkeren is een drama. Maar gelukkig zijn er ook veel pleinen en parken die het leefbaar en aantrekkelijk houden. Er zijn trouwens wel wat fietspaden.

Enorme modern vormgegeven hoge gebouwen sieren en ontsieren het centrum. Architectuur soms, maar vooral veel geld en kapitalisme uitstralend. Luxe-hotels in grote opvallende torens. De mensen zijn zeer modern en naar de laatste mode gekleed. Een stedentripje lijkt een goede optie, vooral voor jongeren. Het is ook zien en gezien worden.

We bezochten gistermiddag gelijk de oude Et’hem Bey-Moskee, die de communistische tijd als een van de weinige gebedshuizen heeft overleefd, maar die nu alsnog vermorzeld lijkt te worden door grote hotel-torens die hier rap verrijzen. Het enorme Skanderbeg Plein, waaraan deze moskee nog net ligt naast echte oostblok-gebouwen met imponerende strenge zware gevels, zoals De Opera en het Nationaal Historisch Museum, heeft een mooie glooiende vloer waardoor het plein nog groter en ruimtelijker lijkt dan het in werkelijkheid is. Daarbij is het bedekt met verschillende soorten natuursteen platen, wat het ook een eigen karakter geeft.

We bezoeken het museum Bunk-Art 2, waarvan de entree onder zo'n ronde bunkerkoepel indrukwekkend is. Ondergronds is het een deprimerend gangencomplex met cellen. Het is dan ook echt geen Art wat hier te zien is, maar wel de recente geschiedenis van communisch dictatoriaal onderdrukkingsleed. Een museum over de geschiedenis van repressie, verteld op een tamelijk ouderwetse manier. Het verhaalt van 60 jaar politiestaat, onderdrukking, spionage, liquidaties van critici, vluchtpogingen etc. Een in en in triest verhaal wat we kennen van onder meer de DDR, Roemenië, het Oostblok achter het IJzeren Gordijn. En vertelt met oude verschoten grofkorrelige bruin-wit foto's met van die tekstborden chronologisch de geschiedenis. Het life-verhaal op een video van een oude vrouw die als klein meisje de beginjaren van het ontstaan van de totalitaire staat mee maakte, maakt eigenlijk meer indruk op ons dan al die foto's van wapentuig, oude uniformen of "jaar kruik"-afluisterapparatuur. Het verhaal is niet nieuw, het veroorzaakte leed ook niet. De tot in detail vertelde ontstaansgeschiedenis van de (geheime ) politie, hun groepsfoto's en hun methodes laten we maar voor wat het is.

Daarna lopen we nog even over een festivalterrein in een parkje, eten een visje en lopen in het donker zigzaggend de uitgaansstraten door, waar we door de deurmannen van de vele trendy café's en clubs als potentiele bezoeker vakkundig worden genegeerd. Is het onze leeftijd of onze niet hippe reis-outfit? We zullen het wel nooit te weten komen. Misschien wel allebei.

Na een onverwacht super rustig nachtje naast het voetbalstadion (stonden kennelijk toch in een rustig hoekje in de luwte) fietsen we naar Bunk-Art 1, het bunkercomplex aan de rand van de stad. Het is heerlijk fietsen over mooie smalle fietsspaden, deze zondagochtend is het gezellig druk. Kaartende mannetjes onder rode beuken wisselen elkaar op het pleintje af met dominospelers. Ook buiten het directe centrum buitelen de terrassen en oorspronkelijke koffiehuisjes over elkaar heen, net als de oude mannetjes en hipsters. Een strakgeklede dame op fel roze high-heels legt in een keer het drukke verkeer in beide richtingen plat als ze met kin in de lucht zonder op of om te kijken diagonaal de straat oversteekt. Ook wij moeten in de remmen.

Het fietsen in een andere stad vinden wij altijd weer geweldig, al doen we tegenwoordig wel een helmpje op en een extra zichtbaar achterlichtje aan.

Het bunkercomplex buiten het centrum is groot en uitsluitend bereikbaar via een 300 m lange tunnel. Daar zaten ze toen wel veilig. Een beetje wrang dat de restanten van de meest verschrikkelijke periode van dit land nu de belangrijkste toeristische hotspots zijn in Tirana, die de toeristen moet lokken nu het land wel weer in vrijheid kan leven.

De buitenversie van de bunker is nog groter met eenzelfde tentoonstelling als die in het centrum. Wat een waanzin, nooit gebruikt. Ze hadden beter een metrobuis kunnen aanleggen om in te schuilen dan hadden ze er nu nog wat aan gehad. Kom je nu mee!

Geschreven door BartKhorsandoppad