De parkeerplaats bij het kasteel was een prima plek. In de loop van de avond waren er nog 4 campers bij gekomen en tot een uur of tien zaten er veel mensen gezellig buiten te kletsen. Sommigen hadden zelfs hun eigen stoelen meegenomen.
Vannacht was het weer een graadje kouder geworden, dus vanavond slapen we, denk ik, onder ons donsdekbed.

Toen het wat warmer werd, zijn we een wandeling door het stadje gaan maken. Alles ligt dichtbij elkaar en het oude centrum is niet zo groot. Vooral het ruime Plaza de la Villa was erg mooi. Veel panden stonden hier ook op palen, maar dit keer waren het stenen palen/kolommen.

Al rondlopend zag Wilma een kapperszaak. Ze is er naar binnengegaan en werd al snel geholpen. Haren gewassen, geknipt en geföhnd voor 18 euro! Ik ben verder door het centrum gebanjerd. Na de kapper tijd voor twee koffie op het terras, was wel 3 euro.😃
Terug bij de camper hebben we geluncht en daarna op weg gegaan naar het volgende doel.
Onderweg moest er getankt worden. We vonden via de Fuel Flash-app een tankstation op onze route met de goedkoopste diesel tot nu toe: € 1,54.9/l. Het eerste station dat we daarna zagen was 12 eurocent per liter duurder!
Het saaie, bruinige landschap werd groener, glooiender met bergenop de achtergrond. Er was zelfs een stuk met wijngaarden.

Om half twee stonden we bij de Vallei van de Gevallenenen, Valle de Cuelgamuros, tot 2022 bekend als Valle de los Caidos in de gemeente San Lorenzo met het bekende paleis van Filips II, El Escorial. We zagen er geen parkeerplaats, maar mochten de camper gewoon voor het Niet-Parkerenbord zetten, maar dat zag ik niet zo zitten. Ik zag een bordje "kerkhof" staan en ben daar gaan kijken. Voldoende parkeerplek en de beheerder vond het geen probleem als we daar gingen staan.
Waarom zo moeilijk doen? We waren anderhalf uur te vroeg, want vanaf 15.00 uur mocht je gratis het terrein op! Scheelt 9 euro p.p. Voor gepensioneerden 4 euro p.p.
Het was bijna 6 km omhoog rijden om bij het grote kruis te komen. Bij een kruising met het bord "basilica" kozen we voor rechts aanhouden en kwamen bij het grote kruis en twee lange vleugels uit. We reden langs de buitenkant. Verder rijdend hebben we het bordje "basilica gevolgd. Ook daar was een grote parkeerplaats en konden we na een hoop treden de basiliek in.
Binnen in de basiliek mocht helaas niet gefotografeerd worden, jammer, want het is een indrukwekkend gebouw.

Nu volgt er een heel verhaal dat ik van het internet heb geplukt. Ik vind het belangrijk om te vertellen.

Voor de kerk bevindt zich een promenade; de toegang wordt gevormd door een zuilengalerij met erboven in het midden een uit zwarte steen gebeeldhouwde piëta. Deze galerij is het enige gedeelte dat buiten de rotsen werd opgetrokken.

Een bronzen deur opent de toegang tot de ondergrondse crypte-kerk. Op deze deur zijn de apostelen en de mysteries van de rozenkrans afgebeeld. In het timpaan wordt de wederkomst van Christus voorgesteld. De bezoeker komt eerst in een ruimte met een boekhandel/souvenirwinkel en de beveiliging.

Via enkele voorhallen van verschillende afmetingen en niveaus komt men in het immense schip van de kerk. In een eerste hal hangt een plaat met de inscriptie: “Francisco Franco, Caudillo d'España, patroon en oprichter, heeft dit monument geïnaugureerd op 1 april 1959. Johannes XXIII heeft het op 7 april 1960 geconsacreerd.” Van paus Johannes XXIII kreeg de crypte de naam van basiliek.

De toegang tot de volgende hal gaat via een ijzeren hekwerk waarop engelen en heiligen zijn afgebeeld. Imponerend is het centraal geplaatste beeld van Santiago Matamores: Sint-Jakob de Morendoder. In het schip hangen kopieën van zestiende-eeuwse Brusselse wandtapijten (8,70m × 5,30m) met voorstellingen van de Apocalyps naar het ontwerp van Michiel Coxie. Gietijzeren toortsen met engelen verspreiden een zwak licht.

Tussen de bogen is het graniet van de berg, dat als natuurlijk plafond dient, zichtbaar. Deze bogen lopen door naar beneden als de afscheiding tussen de wandtapijten en verschillende Maria-altaren. Boven het hoofdaltaar bevindt zich een 42 meter hoge koepel versierd met een mozaïek waarop voorgesteld Christus in majesteit aanbeden door engelen, heiligen en helden.

Vóór het hoofdaltaar lag José Antonio Primo de Rivera, de oprichter van de Falange, de Spaanse fascistische partij, begraven. Hij werd op 20 november 1936 in de gevangenis van Alicante geëxecuteerd. In april 1950 werd zijn lichaam hier bijgezet. Op 24 april 2023, zijn verjaardag, werden zijn stoffelijke resten overgebracht naar Madrid. Achter het altaar bevond zich vanaf 23 november 1975 tot 24 oktober 2019 het graf van de militaire dictator Francisco Franco, die stierf op 20 november 1975.
In de woorden van de toenmalige militaire regering moest het een monument voor alle gevallen strijders van de Burgeroorlog worden. Daarom liggen er ook republikeinse slachtoffers begraven, achter onopvallende deurtjes in de zijkapellen.

Boven op de rots, boven de kerkruimte, werd een enorm kruis opgericht. De rots zelf steekt ongeveer 150 meter boven de kerk uit. Het kruis is ook nog eens 150 meter hoog. Aan de voet van het kruis bevinden zich de vier evangelisten; ze zijn elk 11 meter groot. Erboven zijn de vier grote deugden afgebeeld: voorzichtigheid, rechtvaardigheid, dapperheid en matigheid .

Aan de andere zijde van de rots werd een benedictijnenabdij opgetrokken. De kloosterlingen staan in voor de verzorging van de erediensten.

Als symbool blijft het Santa Cruz del Valle de los Caídos een ongemakkelijk bouwwerk voor Spanje. Het herinnert aan de burgeroorlog, het fascisme en aan het nationaal katholicisme en de sterke binding tussen katholieke Kerk en de dictatuur.

De geschiedkundige duiding blijft controversieel over diverse kwesties, zoals de omstandigheden, het aantal republikeinse dwangarbeiders en het aantal doden bij arbeidsongevallen bij de bouw. Het definitieve historisch-wetenschappelijke oordeel is nog niet geveld, maar cijfers schommelen rond de meerdere tienduizenden. Zo zouden er 20.000 republikeinse dwangarbeiders geweest zijn volgens de ene bron (getal zonder de 'gewone' gevangenen) en tot 27.000 republikeinse doden gevallen zijn volgens een andere bron.

In de basiliek van de Valle de los Caídos had het graf van Franco een prominente plaats. Elk jaar, op 20 november, de sterfdatum van zowel Franco, als José Antonio Primo de Rivera, kwamen verschillende fascistische en rechts-nationalistische groeperingen naar de Valle de los Caídos om de dictator te eren. José Antonio Primo de Rivera, zoon van dictator Miguel Primo de Rivera, lag ook op een prominente plaats begraven. Zijn graf werd op 24 april 2023 geopend waarna hij werd herbegraven op de San Isidro-begraafplaats in Madrid. De datum werd door zijn familie gekozen: exact 120 jaar na zijn geboorte.

Een andere reden waarom het bouwwerk zo controversieel is, is omdat er duizenden republikeinse gevallenen werden begraven om het mausoleum te vullen. De dictatuur liet daarvoor anonieme massagraven en persoonlijke graven leeghalen zonder de goedkeuring van de familieleden. Tot op de dag van vandaag strijden nabestaanden van republikeinen ervoor om de resten van hun familieleden uit dit bouwwerk te krijgen, voor hen een verheerlijking van het fascisme. De Spaanse overheid heeft evenwel nog steeds geen actie ondernomen. In april 2018 verkregen meerdere families toestemming via de rechter.

Op 24 september 2019 besliste het Spaanse hooggerechtshof dat Franco mocht worden weggehaald. Hiermee loste premier Pedro Sánchez zijn verkiezingsbelofte in. Franco is herbegraven op de begraafplaats van Mingorrubio nabij Madrid, waar ook zijn vrouw haar laatste rustplaats vond. Nabestaanden van Franco hebben lange tijd geprobeerd dit tegen te houden.

We wilden hier al eerder naartoe, maar toen lag Franco hier nog begraven en daar kwamen we niet voor!

Parkeerplaats bij Embalse de la Jarosa.
P4N: # 311614. Gratis, geen voorzieningen.
Dagafstand: 105 km.
Totale reisafstand: 3053 km.

Geschreven door De.Vlietjes.op.reis