Broek op Langedijk kennen we nog vanuit de tijd dat mijn oom en tante daar woonden. Vlakbij de Broeker Veiling woonden ze daar met hun kinders in een verbouwd huis, met - wat in die tijd heel hip was - gele ramen met van die figuurtjes erin. Dat gaf een heel bijzonder sfeertje in huis. Ook had ik er een vriendin wonen, Wies die daar met haar toenmalige vriend een oud huis had verbouwd, ergens aan De Dorpstraat. Tante en oom zijn al zo'n 35 jaar geleden verhuisd, naar Spanje, de hometown van mijn oom, vriendin Wies woont ergens in het Oosten van het land met een nieuwe lover is geheel en al door mij uit het oog verloren.
We komen er dus nooit meer, in Broek. Maar de man heeft gisteravond op wandelroutenetwerk.nl een wandeling bij elkaar getikt die start op het Havenplein in dit dorpje. Ik heb er een beetje mijn bedenkingen over, over wandelen in deze omgeving want 'wat is daar nu aan, Ruut, allemaal lange rechte wegen door de kolenvelden?'. Ruut heeft er andere beelden bij: hij ziet watertjes voor zich waarlangs kronkelende dijkjes, riet, schapen en her en der een fraai dijkwoninkje. 'Zoals als op en rond De Rijp bedoel je?' Ja, dat bedoelt hij.
Het is prachtig mooi herfstweer als we om tien uur/half elf vertrekken: de zon schijnt volop, de bomen langs de weg zijn bruin en geel verkleurd, herfstbladeren dwarrelen over het wegdek. We tuffen om Alkmaar heen en komen op de weg richting Broek. Om ons heen niks dan weidsheid met her en der een nieuwbouwwijk, bijna alles blijkt Heerhugowaard te zijn, trouwens, wat we onderweg aan bebouwde kom zien. Wat is dat toch een mega grootschalige woonplek, dat ooit zo kleine nikserige dorpje.
Google Maps leidt ons naar het Havenplein van Broek in Waterland alwaar onze wandeling begint. Ruut heeft gisteravond laat nog snel de wandelroute aan mij door-ge-appt, dus ik plak 'm ook in mijn app maar het opstarten van het parcours gaat moeizaam. Het duurt lang voordat de route-kaart opgeladen is. Ook bij Ruut neemt het minutenlang in beslag. Hier zijn we te ongeduldig voor. Naar buiten willen we, met die prachtige zon! Hups, we springen de auto uit. Rugtasjes omgehangen, jassen dichtgeritst - ondanks het zonnetje is het best fris namelijk - en up we go! Ruut's appje weigert dienst, dus ik activeer die van mij, alhoewel die maar blijven zeggen dat de kaart opgeladen moet worden. Zucht. Gelukkig zie ik wel waar we moeten beginnen.
Lopenderwijs reageert de wandel-app ineens wel, alleen het welbekende pijltje doet 't niet: het oogt nu ineens alsof we gewoon via Google Maps wandelen, met zo'n blauw bolletje dat met je mee-beweegt. Ook goed, zolang maar zichtbaar is of we de uitgestippelde route bewandelen. 't Gaat goed, al snel passeren we de Broeker Groenten-veiling, dat prachtige oude vanille-geel geschilderde gebouw omringd door water met die pittoreske brug ervoor. We maken er wat fotootjes van en zien vanuit onze ooghoeken dat schuin onder de brug een prachtig gezellig cafe ligt: Marktzicht. de blonde jonge serveerster maakt het terras net klaar voor de eerste bezoekers. Gaaf plekje, vinden we.
We wandelen door, lopen nog een flink eind over de Dorpstraat van Broek op Langedijk, zien kerkjes en veel, heel veel van die oude, losstaande huisjes. Geen sjieke huizen maar vrij functionele huisjes zijn het, veelal met een flinke lap langgerekte tuin eromheen en een grote schuur achter. Je kunt echt zien dat de Broekers van origine handelaars in groenten waren en/of landbouwers. In die grote schuren werd (of wordt nog steeds) de groente opgeslagen. Nog steeds wonen er veel originele bewoners, dat zie je wel aan hoe no nonsense alles is ingericht, de tuintjes keurig maar een beetje saai net als de huizen binnen. Enkele huizen echter worden bewoond door hippe, jonge mensen die er - naar ons idee- meteen iets moois van hebben gemaakt en de nadruk hebben gelegd op de fraaie, sierlijk bewerkte dakspanten en friezen op het dak. De tuin vol van bloeiende Dahlia's en andere oogstrelende herfstbloemen en eigentijdse tuininrichting. Snoepjes voor het oog!
Na een kilometertje of wat moeten we de Dorpstraat verlaten en belanden we in een gedeelte vol prachtige grote nieuwbouwwoningen en iets verder weg royale rijtjeshuizen. Het oogt allemaal heerlijk weids en ruimtelijk. Mooie, goede onderhouden huizen en tuinen all over the place. Het is hier goed wonen en daar beginnen we weer: 'tjeetje, is dit niks voor ons hier? Moet je kijken wat een puisten van huizen en wat een ruimte om je heen. En die stilte hier??' Aandachtig kijkend wandelen we de nieuwbouwwijk door, komen bij een architectonisch bijzonder mooi gebouw met veel glas en licht. het blijkt het winkelcentrum te zijn van deze nieuwbouwwijk: super strak hoor, dat onderkomen van de Vomar.
Broek op Langedijk is dus al lang niet alleen meer dat kleine, vrij onopvallende dorpje met een klein centrum en een Dorpsstraat waarlangs allemaal losstaande tuindershuizen. Er liggen prachtige nieuwbouwwijken omheen waar het schitterend wonen is.
Als we 't dorp verlaten, belanden we op een fietspad langs - hoe kan 't hier ook anders - een groot veld vol groene kolen. De lucht komt ons al van verre tegemoet. ' Nu is de kool nog vers, maar ik heb hier wel eens gereden dat de boel net geoogst was en het vol lag met rottende koolbladeren. Het rook hier gewoon naar verrotte scheten.
En dit is dan alleen nog maar groene kool. Verderop hebben ze ook velden vol bloemkolen, moet je dat eens ruiken als dat geoogst is!'
Maar goed, dit is waar dit gebied rijk mee geworden is: met groenten, voornamelijk kolen, verbouwen en verkopen aan de luitjes in de grote steden zoals Alkmaar. Met grote pramen werd eeuwen geleden al die groente naar de stad gebracht. Wat zal dat een mooi gezicht geweest zijn. Dit achterland van Alkmaar, de Zaanstreek en ook Amsterdam, heeft 't vast geen windeieren gelegd, deze handel in groente.
Als we het groene kolenveld voorbij zijn, moeten we 'n viaduct onder de N242 onderdoor. Als we daarna weer boven komen zijn we eigenlijk al meteen in Geesterambacht: een groot recreatiegebied voor de luitjes uit de buurt en dan voornamelijk voor de stadsneusjes uit Alkmaar. We betreden het gebied, moeten even zoeken welk van de vele paadjes we nu op moeten - het doet hier denken aan Spaarnwoude waar het ook wemelt van de elkaar kruisende paadjes die hemelsbreed nog geen tien meter van elkaar verwijderd zijn - en zien een heerlijke plek opdoemen voor onze lunch. Een eettent met een groot zonnig terras met lekkere banken en zitjes. Het is er al redelijk druk, maar nog niet zo druk dat we afhaken. We moeten maar heel eventjes wachten tot we onze bestelling aan het loket kunnen doen, krijgen zo'n apparaatje mee dat gaat bliepen als je eten gereed is - en nemen plaats in het warme zonnetje. Kop thee erbij, ietsje later onze bijzonder smakelijke bruine bammetjes, ik met humus, Ruut met kaas en tomaat, verrukkelijk. Om ons heen is het gezellig druk, zowel op het terras als op het pad ervoor als op de grote glooiende velden grenzend aan het meer. Machtige plek, dit!
Na deze fijne lunch tippelen we weer door. Het is behoorlijk druk met zondagse wandelaars, veel gezinnetjes, maar 't is vooral heel erg gezellig. Levendig. Veel mensen ook met honden en vooral veel van die kleine kuttenlikkertjes zoals wij dat altijd oneerbiedig noemen. Daar struikel je heden ten dage wel zo'n beetje over. Meestal hebben ze er zo drie of vier tegelijk, van die speelgoedbeestjes aan een lijntje. En ook heel veel blonde Labradoedels, daar barst het ook van. Hoezo zijn er trends in hondenbeesten?
Deze zijn nu dus helemaal in! Kuttenlikkertjes en Labradoedels.
We lopen zo'n beetje om het meer heen. Na een kilometer of drie wordt het rustig, dat is de meeste zondagswandelaars toch net even te ver. Die zijn halverwege alweer omgedraaid. Wij stappen fluks voort, genieten van het zonnetje en de frisse wind. Zijn blij met onze nieuwe warme wandeljassen en ik ben blij met mijn kekke wollen mutsje. Als we driekwart ' rondje meer' hebben afgelegd, slaan we per ongeluk een verkeerd weggetje in. Naar blijkt heeft Ruut een wel heel creatief parcours ingetikt, vol sluipweggetjes die we eigenlijk niet moeten nemen anders blijven we rondjes lopen, maar die we per ongeluk wel ingelopen zijn. En daarna zijn we ongemerkt helemaal van de route afgeweken. Ineens wordt het me duidelijk dat 't niet goed gaat. 'Ach', zeggen we dan maar tegen elkaar, 'hier kun je toch echt niet verdwalen. Als we maar 't meer omwandelen.'
Om 't voor onszelf wat spannender te maken, slaan we op een gegeven moment een ruiterpad in. Da's leuker dan steeds maar over die keurige geasfalteerde paadjes lopen waar van die grijze bolletjes saampjes fietsen, ons passerend en vooraf keurig bellend dat ze in aantocht zijn. Het paardenpad is wild en overwoekerd, af en toe glijden we haast op ons potje, zo nat en drassig is het er. Je kunt hier goed merken dat het vrijdag als een gek heeft geregend.
Plotseling zien we rechts van ons een prachtig landschap: een heel ander soort landschap dan hier. Het blijkt het land te zijn dat bij Bergen en Schoorl hoort, zandgrond met van die begroeiing behorend bij een kustgebied. En sprookjesachtige huisjes her en der tussen de lapjes grond.
Eigenlijk leidde het door Ruut uitgestippelde pad ons die kant op, maar door onze mis-fit ergens onderweg, hebben we dat deel van de wandeling nooit bereikt. Eigenlijk ben ik daar stiekem wel blij om, want ik denk dat we dan twee keer zoveel kilometers hadden moeten lopen en we zijn nu al een beetje moe en bezweet. Bij een van de uitgangen van het Geesterambacht gebied, langs een lange rechte weg richting Bergen en Schoorl, gaan we lekker even zitten op zo'n anti-terroristen-steen, zo'n betonnen lego-steen. Mijn achterwerkje past net aan tussen de noppen, dat van Ruut niet dus die zit iets minder comfortabel. We peuzelen een good old krentenbolletje op, drinken wat uit onze Doppers en wachten een kwartiertje tot de voetjes aangeven dat ze weer verder kunnen .
We steken de weg over en komen op een graspad, dwars door de weilanden met rechts uitzicht op dat prachtige landschap behorend bij Bergen en Schoorl. Af en toe soppen we zo'n beetje door de plassen en de drassigheid, maar da's best wel lekker om te doen. Als je maar niet valt, want dan ben je verder van huis. Stel je toch voor dat je midden in de modder belandt met je nieuwe jas? 't Gaat goed, we lopen het pad zonder een enkel modderspoortje uit en komen uit bij een nieuwbouwwijk waarvan de aanvankelijk geen idee hebben wat 't is. Ruut spreekt een man aan die zijn hond uit gaat laten. Het blijkt Daalmeer te zijn, een nieuwbouwwijk behorend bij Alkmaar. Hij roemt zijn woonwijk: lekker rustig en tien minuutjes fietsen van Bergen. Geesterambacht zo'n beetje grenzend aan zijn achtertuin. Hij wil nog wel verder kletsen maar zijn hondje wil rennen en trekt aan de lijn. We nemen afscheid.
Het parcours van wandelroutenetwerk.nl heb ik uitgeklikt, Google Maps mag 't overnemen. Ik heb simpel het Havenplein Broek in Waterland als eindpunt ingetikt. Het blijkt 45 minuten wandelen van hier. Da's heel goed te doen, we hebben nog energie genoeg en nogmaals, ik ben blij dat de helft van de wandeling die Ruut had uitgedacht, vervallen is. Anders was 't echt too much geworden. We koersen nu af op een kilometertje of 16 totaal wat voor vandaag wel okay is.
Een mooi net aangelegd wandelpaadje langs Daalmeer brengt ons naar het viaduct onder wederom de N242 en als we die onderdoor zijn, lopen we ineens in een schattig dorpje: Sint Pancras. Het lijkt heel veel op Broek op Langedijk, zelfde soort huisjes, oud en nieuw door elkaar. Heel veel van die losstaande huizen met een stukje grond erom heen en een grote schuur achter. We passeren een allerschattigst kerkje, dat blijkt al meer dan 600 jaar oud te zijn. Heel klein is het en oud dus, maar nog flink in gebruik. Voor de deur staat het vol met fietsen, de mis is druk bezocht. Tegenover de kerk ligt het gemeentehuis, ik moet echt even twee keer kijken, want het ziet er eerder uit als een sjieke herenboerderij.
Al snel wandelen we Sint Pancras weer uit, op naar Broek in Langedijk. Ook hier nog steeds dezelfde soort huizen en huisjes. In de verte zien we ineens een molen: 'Aha, geen wandeling zonder molen', zeggen we tegen elkaar. Het blijkt de Twuijver-molen. 'Wat een bijzondere naam', vinden we. 'Twuijver, wat betekent dat nu toch weer?'. Jammer genoeg kun je de molen niet van dichtbij bekijken, de bewoners hebben de omliggende tuin omheind met een hek. We komen uit bij een kanaal met een met gras begroeide dijk. Vragen aan een paar tegemoet komende wandelaars of we dat pad kunnen aflopen of dat 't misschien dood loopt. 'Nee, 't pad komt uit bij een manege met een hek waar je gewoon door kunt en dan ben je in Broek op Langedijk', zegt de man van het stel met een overduidelijk Alkmaars accent. We proberen daarna te bedenken hoe je toch zo goed kunt horen dat 't Alkmaars' is en geen Zaans. Het lijkt wel op elkaar vinden we. Maar ze praten hier toch net weer anders dan bij ons. Ik blijf dat altijd mooi vinden, die streektaaltjes en dialecten. Zo ver ligt dit gebied niet van de Zaanstreek af maar 't taaltje is dus hier alweer best heel anders.
We bewandelen 't graspad langs 't kanaal, komen inderdaad langs de manege en ja hoor, we zijn er weer: Broek op Langedijk. Google Maps zegt dat we nog een kwartiertje nodig hebben tot we weer bij het Havenplein zijn. En dat klopt precies. Als we daar eenmaal zijn, valt alle vermoeidheid van ons af - want ja, die laatste kilometertjes voelden we onze voeten ineens branden - en wandelen we toch nog eventjes door naar de Broeker Groenteveiling, althans, naar Café Marktzicht, in de hoop dat daar nu het namiddagzonnetje lekker op het terras schijnt. En ja hoor, het terras is gezellig druk en voor ons is er een tafeltje vrij in 't zonnetje. Stinkerig van 't zweet, helemaal goed asemt dat spul van die nieuwe jassen niet door, vinden we, zitten we daar lekker een beetje na te dampen achter een groot glas 0% citroenbier. Af en toe ploppert er zo'n grote platte boot voorbij in het 't water rond de veiling, soms gevuld met toeristen maar meestentijds met echter Broekers die zo te zien voor de gezelligheid even aan 't varen zijn geslagen. Een familie meert zelfs aan bij het terras en komt aan wal geklommen voor een glaasje van 't een of ander.
Als we na 't afrekenen terugwandelen, leggen we nog snel net even een half kilometertje af. Goed voor de totaalscore! We blijken inderdaad zo'n 16 kilometer gewandeld te hebben, zegt de stappenteller en nogmaals, dat was echt genoeg voor vandaag.
Met de haast horizontale zonnestralen schijnend door de voorruit van onze auto - zo typisch voor deze tijd van het jaar, die stralen - muziekje aan - opnames van onze laatste oefenavond met Moondance uiteraard - zoeven we spinnend als poesjes terug naar Krommenie.
Broek op Langedijk, je bent een skeetig dorpje en wat ruikt het heerlijk bij je naar scheetjes!
Geschreven door SoulVoet