De eerste plaats die we aandeden in Herzegovina was Trebinje. We liepen het oude stadje in om contant geld te halen en een nieuwe sim-kaart aan te schaffen. Er was een kleine ommuurde oude stad, maar lang niet zo mooi als de plaatsjes die we hiervoor bezocht hadden. Het was dan ook wel maandagmorgen en vrij verlaten, wat de sfeer niet ten goede komt. We hadden de camper op een parkeerplaats gezet bij een zwembad in de rivier. Na de lunch gingen we even proberen of het water lekker was, maar ik vond het veel te koud. Jaap gleed uit bij het naar beneden lopen, terwijl hij de stang vast had en die was er dus gelijk door. Maar hij kwam ook vrij snel weer uit het water. Om nog een hele middag op deze parkeerplaats te blijven vonden we niks. We zagen dat er ook een overnachtingsplek was bij een klooster iets verder op, dus daar maar eens kijken. Het klooster was wel mooi, de overnachtingsplek niet, dus na bezichtiging maar weer verder. We kwamen uiteindelijk rond vijf uur in Stolac aan, en hadden een mooi plekje langs de rivier. We zagen dat er redelijk in de buurt een Necropolis was, die de moeite waard was om te bezichtigen. Dus de volgende morgen op de fiets gestapt hier naar toe. Er stonden op een veld 135 kleine graftombes uit de 14e en 15e eeuw waarvan 63 prachtig gedecoreerd met motieven die iets zeggen over de persoon die daar begraven ligt, bv jager, wijnboer, danser enz. Wij vonden het erg mooi. Daarna terug naar het stadje. Aanvankelijk zeiden we dat we de klim naar de kasteelruïne niet zouden doen, maar toen we op de fiets nog 400 meter verwijderd waren konden we het toch niet laten. We hadden hiervandaan een mooi uitzicht over de stad. Daarna een broodje gehaald en op een leuk pleintje opgegeten. We konden hier verder de moskee van binnen bekijken. In de vorige landen waren die allemaal niet toegankelijk voor toeristen. Daarna op zoek naar de watervallen. Er was een mooi natuurlijk plekje gecreëerd door een groep jongeren waardoor je bij het water kon komen. Heel bijzonder.
De volgende dag maar weer verder. Onze eerste bestemming was Pocitelj, een klein stadje dat tegen de berg aan is gebouwd. Je loopt over keitjes omhoog langs de huizen. Het ziet er echt nog origineel uit, hoewel er toch wel een en ander is beschadigd in de Balkanoorlog. Er kunnen geen auto's komen. Er komen hier veel bussen met toeristen langs. Nadat we alles gezien hadden door naar de watervallen van Kravica. Dit is ook een toeristische trekpleister. Alleen om de watervallen te zien betaal je al €10 per persoon. Sommige mensen gaan hier ook een duik nemen, maar dat was ons ook te koud. Na hier een half uur te hebben rondgelopen hadden we hem al van alle kanten op de foto gezet. We zijn daarna doorgereden naar Medugorje, waar we een camping hadden midden in het stadje. Medugorje is uitgegroeid tot het derde grootste bedevaartsoord in de westerse Katholieke wereld. Sinds 1981 is Maria regelmatig verschenen aan zes zieners. Er schijnen al vele wonderbaarlijke genezingen te hebben plaatsgevonden. Wat ons opviel is dat er een hele rij mensen bij het oprijzende beeld van Christus stonden en met een zakdoekje over het beeld wrijven. Dit schijnt met de genezing te maken te hebben. Er mogen volgens de Katholieke kerk bedevaarten plaatsvinden, maar de verschijningen worden nog onderzocht en zijn niet officieel erkend. Afijn, na alles gezien te hebben nog een heerlijk avondje doorgebracht onder de luifel. Toch wonderlijk dat je in oktober 's avonds nog buiten kunt zitten:)
De volgende dag naar een camping in Blagaj, vlakbij Mostar. Bij de meeste campings word je wel vriendelijk onthaald, maar hier was het wel heel uitbundig. Allereerst krijgen wij een kop koffie met gebak, een glas mineraalwater en een flesje jus d'orange. Vervolgens werd er nog een grote schaal fruit (meloen, druiven en perzik) bij ons neergezet. En omdat dit voor ons wel genoeg was kregen we ook nog een fles wijn uit de streek mee. En dat alles op een camping die €15 per nacht kost. Ze hadden ook een heerlijk plekje aan de rivier. Na de lunch zijn we naar een oud Derwisj huis gelopen, die heel mooi onder de rotsen ligt. Ik had wel een doek voor over mijn hoofd meegenomen, maar mijn jurk tot onder de knie was niet genoeg. Ik kreeg nog een grauwe schort omgebonden voor ik er in mocht. Jaap mocht wel in zijn korte broek naar binnen. Je zag binnen wat ruimtes zoals deze vroeger gebruikt werden. Er waren hier nog diverse moslims die hun gebeden in dit huis deden. Ook aan de overkant van de rivier had je een mooi uitzicht op het huis. Naast het huis was nog een grot waar je met een bootje naar binnen kon, maar dat hebben we niet gedaan. Tevreden weer teruggelopen naar de camping, waar we 's avonds nog bezoek kregen van twee schildpadden. Mostar ligt niet ver van Blagaj, maar toch maar de camper meegenomen zodat we daarna onze reis daarna konden vervolgen. We hadden hier een freewalkingtour geboekt. Het bleek dat we maar met drie personen waren, dus heel persoonlijk en we konden veel vragen stellen. Onze gids had foto's bij haar, met beelden hoe de stad verwoest is in de oorlog en wij konden dan zien hoe het weer gerestaureerd is. We hebben ook nog een gesprek gehad over deze oorlog. Er blijkt nu nog steeds een onzichtbare scheidingslijn tussen de bevolkingsgroepen in Mostar te bestaan. De oorlog is nog lang niet verwerkt. Wat opvalt is dat er veel souvenirs gemaakt worden van oorlogsmaterieel, zoals pennen, maar ook vliegtuigjes en tanks geconstrueerd van patroonhulzen. We mochten de toren in bij de beroemde brug, waar regelmatig mannen van afspringen. We konden van bovenaf zien hoe druk het was toen er weer iemand naar beneden sprong. De mannen halen geld op voor de sprong en als ze genoeg hebben gaat er weer iemand naar beneden. Toeristen mogen dit alleen doen als ze eerst een cursus hebben gevolgd en toestemming hebben dat ze goed genoeg zijn van het duikteam. Na de rondleiding zijn we beneden bij de brug gaan zitten wachten tot er weer iemand ging springen en we hadden het geluk dit te zien. Daarna hadden we alles wel zo'n beetje bekeken. We mochten overnachten op de bewaakte parkeerplaats in Mostar, maar het was daar zo lawaaiig en het stonk daar nogal naar uitlaatgassen dat we weer zijn vertrokken, alvast een stukje op weg naar Sarajevo. We stopten bij het plaatsje Jablanica, Vlak voor donker zijn we nog een klein stukje gaan lopen. Vlakbij was er een spoorbrug die naar beneden was gevallen en iets verderop stond een oude locomotief. Wij vroegen ons af of dit met de oorlog te maken had, maar het bleek een scene te zijn van een filmopname.
Sarajevo dus de volgende dag. We hadden een camping gevonden vlak boven de stad met een prachtig uitzicht. Naar beneden was het ongeveer een half uur lopen. Het was best wel stijl en we hadden het advies gekregen om voor de terugweg een taxi te nemen. De oude stad was weer erg leuk, een voetgangerszone met allemaal kleine winkeltjes. Ook stonden er twee moskeeën in het oude gedeelte die we van binnen mochten bekijken. We zijn nog even naar het marktgedeelte gelopen, maar dat was voornamelijk groente, wel rijk gesorteerd, maar niet handig om mee rond te lopen. We hebben ook de brug gevonden waar Frans Ferdinand is doodgeschoten, wat de aanleiding was voor het begin van de eerste wereldoorlog. Na verscheidene uren lopen hebben we een taxi opgezocht die ons weer keurig bij de camping afleverde. We wilden ook nog graag de Tunnel of Hope zien, die een stuk verderop in Sarajevo ligt. Hier zijn we vanochtend eerst naar toe gereden. Tijdens de Balkanoorlog was Sarajevo helemaal omsingeld, behalve het vliegveld, maar die werd bewaakt door de blauwhelmen. Er is toen in het verborgene een tunnel van 800 meter gegraven onder het vliegveld door. Hier hebben ze vier maanden continue aan gewerkt. Dit was een corridor om mensen in veiligheid te brengen en voedsel en wapens naar de stad toe. Het heeft heel wat mensenlevens gered. De ingang van de tunnel was achter een huis, wat nu als museum is ingericht. Ook kun je nog door een stuk van de tunnel lopen. We starten met een film van een kwartier met beelden van de oorlog en het bouwen en gebruik van de tunnel. Na afloop hebben we nog een poosje met een man staan praten die het geheel als 17-jarige heeft mee gemaakt.
Daarna zijn we doorgereden naar Visoko, waar er pseudo-archeologische theorieën zijn over de piramides in deze streek. We waren wel nieuwgierig. Ook zijn er een aantal lange gangen aangetroffen onder dit gebied, waar diverse artefacten zijn gevonden. Deze plek trekt veel mensen aan die mysterieuze energie ervaren, omdat het zogenoemde krachtplekken zijn. Bij de tunnels is een soort park gemaakt waar mensen die er voor open staan veel energie vinden. Wij hadden een wandeling in de buurt van de tunnels gevonden een zogenaamd piramidetrail. Wij dachten dan die piramides wel te zullen zien. Helaas niet, het was een boswandeling met af en toe een behoorlijke klim. Uiteindelijk kwamen we uit bij het park, waar we nog even hebben rondgelopen. Het zag er wel gezellig uit, maar het genoemde kwam bij mij niet binnen. Terug op de camperplaats wees onze buurman de zonpiramide aan. We keken er op uit. Of we die morgen nog gaan beklimmen om het van dichterbij te bekijken weten we nog niet.

Geschreven door Jaap-Trijntje-camper-Europa