Vanochtend ben ik eerst druk geweest met het in ontvangst nemen van de felicitaties voor mijn 59e verjaardag. Per app, mail en telefonisch stroomden de berichten binnen, dat gaf een goed gevoel.

Na een très petit déjeuner, heb ik Warhorse uit zijn stal gehaald en terwijl ik hem bezig was te bepakken, werd ik aangesproken door een jonge vent op een fiets, type Noord-Afrikaans. Bon moto en of ik Fransman was. Ik antwoordde ontkennend en zei iets dat voor hem geklonken moet hebben als: " Iek kom oet Niederland. Ik heb moet oude motor al, euh, euh, één-zes-honderd kilometer gereed."Hij knikte enthousiast, stak zijn duim op, riep "respect, bon courage et bon chance", of zo. Ik vroeg me af voor wie hij zo'n respect had, die oude motor of die oude man?

Vandaag heb ik een top-dag gehad! Prachtig weer, met op 't laatst pas een klein spatje regen. De route door het landschap wordt steeds mooier. Kenmerkte de weg door het gebied van de Somme zich vooral door lange, glooiende velden, vandaag kwam ik steeds meer door beboste gebieden met steile heuvels. Ik doorkruiste kleine verstilde Franse plaatsjes, waarvan ik nu weet dat de huizen niet ouder kunnen zijn dan 100 jaar. Datzelfde geldt trouwens voor de bossen.

Twee plekken had ik in ieder geval op mijn programma: De Clairière de l’Armistice en de Caverne du Dragon.

De Clairière de l’Armistice is de plek in het bos bij Compiegne, waar de wapenstilstand in 1918 werd getekend.

De enorme oorlogsinspanningen van de afgelopen vier jaar én de komst van de Amerikanen in Europa waren de Duitse oorlogsmachine te veel waren geworden. Dát en de onrust in eigen land, noopte de Duitse regering de Keizer aan de kant te zetten en met de Fransen contact te treden over een wapenstilstand. De eerste besprekingen vonden in een treinstel op een open plek in een bos bij Compiègne plaats. Er werd afgesproken de vijandelijkheden te staken op 11 november 2018 om 11.00 uur. Een jaar later werd de vrede pas getekend in Versailles.

Het wrange van het verhaal is dat 22 jaar later in 1940, Adolf Hitler de Fransen vernederde door op deze zelfde plek en in dezelfde trein de capitulatie van Frankrijk in ontvangst te nemen. De trein ging als oorlogsbuit mee naar Duitsland, waar het de slag om Berlijn in 1945 niet heeft overleefd.

De treinwagon die ik vandaag in Compiegne zag, is dus niet authentiek, maar een wagon uit de zelfde serie en uit dezelfde tijd.

Van hieruit vervolgde ik mijn route door een steeds "Franser" en heuvelachtiger gebied, met bossen en pittoreske plaatsjes. Mijn doel was de Caverne du Dragon, een mergelgrot in de "Chemin des Dames", een heuvelrug van waaruit naar alle kanten een enorm uitzicht is. En we weten zo langzamerhand, waar uitzicht was zaten de Duitsers en de Geallieerden wilden het hebben. Zo ook hier....

Al in september 1914 bezetten de Duitse troepen deze heuvelrug. Tot in 1917 was het front hier redelijk rustig, zodat de Duitse legereenheden ruim de tijd hadden om de Chemin des Dames in een onneembare vesting te veranderen.

De Franse generaal Nivelle had dit gebied uitgekozen om zijn grote doorbraak te forceren. Hij voorspelde binnen 24 tot 48 uur de heuvelrug in handen te hebben en door te stoten naar Laon. Op 16 april 1917 lanceerde hij zijn groots opgezette offensief. Het offensief liep uit op een fiasco. (Waar hebben we dat meer gehoord?) Nivelle bleef toch aanvallen ten koste van heel veel mensenlevens. Pas na vijf dagen maakte hij er een eind aan. Intussen telde hij 120.000 doden en gewonden. Nooit eerder, zelfs niet in Verdun, waren er in zo'n korte tijd zoveel slachtoffers gevallen. Deze verspilling van mensenlevens leidde bij de Franse manschappen tot muiterij. Krijgsraden spraken maar liefst 554 doodvonnissen uit, waarvan 29 daadwerkelijk werden uitgevoer. De rest werd omgezet in dwangarbeid.

De Caverne du Dragon (Drachenhöhle) was een in een kalksteengroeve uitgegraven, ondergrondse, Duitse commandopost. Na verschrikkelijke gevechten om dit deel van de Chemin des Dames, zaten de Fansen en Duitsers gelijktijdig in deze catacomben. Dit leidde uiteraard tot vreselijke onderaardse gevechten in het donker.

Ik was hier 25 jaar geleden al eens geweest en mij viel vooral op dat er veel was gemoderniseerd aan het "museum". Er waren keurige liften en betonnen trappen naar beneden aangebracht, er was een expositie en er was verlichting. 25 jaar geleden volgden we een gids met een lamp, langs een smalle gang naar beneden, waar je in schaars verlichte ruimtes werd rondgeleid. Hoewel je minder zag, zorgde de sinistere sfeer toen, voor een veel indrukwekkender "beleving". Ik denk dat "mooier en moderner" in dit soort gevallen niet altijd "beter" is.

Onder de indruk van het prachtige Franse landschap en de geschiedenis die zich daar heeft afgespeeld, tufte ik op Warhorse verder richting Reims.

Geschreven door Warhorse