Dag 25, reisdag naar Lillehammer
Nog even lekker douchen in de super luxe badkamer (nog nooit eerder gezien!) van de camping en dan vertrekken we weer voor de trip van 135 kilometer naar camping Hunderfossen boven Lillehammer. De rit gaat heel voorspoedig door een wisselend, mooi landschap en om 13.00 uur draaien we de pootjes alweer uit. De camping is keurig verzorgd met wederom zeer luxe en schoon sanitair. We staan aan de rand van de rivier waarop een groep grote Canadese ganzen in het heldere water relaxed ronddobberen. De middag gebruiken we om te ontspannen in het zonnetje, want vanavond gaan we op een begeleide moose (eland) safari. Ik heb gelezen dat net buiten de camping een stuwdam is en Jo en ik lopen op ons gemak in de richting van het overweldigende geluid van hard stromend water. Als we daar aankomen, staan we versteld van het geweld en geluid waarmee het water door de schuiven gestuwd wordt en zijn diep onder de indruk. Om 5 uur heeft Jacques het eten klaar en om 19.00 uur lopen we rustig naar het begin van de camping waar we opgehaald zullen worden door een gids. We hebben warme kleren aan en bij ons, conform de instructie, en onze verwachtingen zijn hoog gespannen. Vanmiddag hadden we een gesprek met een Nederlander achter ons en vertelden van de moose safari waarop hij aangaf ook wel interesse te hebben en tot onze verbazing komen Harry en zijn vrouw ook aanlopen om mee te gaan.
Stipt op tijd komen er twee auto’s aanrijden en Morten en zijn vrouw Nienke stappen uit en verwelkomen ons enthousiast. Nienke is geboren in Kampen en sinds 15 jaar zijn zij gelukkig getrouwd. In een mengelmoes van Noors, Nederlands en Engels krijgen we instructies, verrekijkers en stappen in de auto’s. Normaal gesproken doet Morten de safari alleen, maar toen Nienke hoorde dat de groep uit enkel Nederlanders bestaat, kon ze het niet laten om mee te gaan. Morten rijdt behendig de bergen in en vertelt ondertussen één en ander over de natuur en Noorwegen. Hij waarschuwt dat de elanden schuwe beesten zijn en over een groot gebied verspreidt leven, dus het blijft altijd een gok of we ze zien.
De eland is een zeer groot dier met een opmerkelijke snuit. De vacht is ruw en grijsbruin van kleur. De rui valt in de lente. De poten zijn lang, waardoor hij in de diepe sneeuw kan lopen, en zijn grijzig wit. Bij vrouwtjes (koeien) loopt deze kleur over tot bij de staart. Volwassen mannetjes (stieren) hebben een baard en een gewei. Elanden hebben een sterk ontwikkeld reuk- en gehoororgaan. Het zicht is echter beperkt.
De eland heeft een kop-romplengte van 200 tot 290 centimeter. Het vrouwtje is ongeveer 25% kleiner dan het mannetje. Het mannetje heeft een schofthoogte van 180 tot 220 centimeter en een lichaamsgewicht van 320 tot 800 kilogram, het vrouwtje een schoft van 150 tot 170 centimeter en een gewicht van 275 tot 375 kilogram. De staart is vrij klein, en wordt slechts 7 tot 10 centimeter lang. Het gewei kan gemakkelijk een spanwijdte bereiken van 2 meter. Het gewei wordt ieder jaar tussen december en maart afgeworpen. In april zal het weer aangroeien, en in augustus of september of oktober wordt de basthuid afgeschuurd.
De eland komt voornamelijk voor in naaldbossen. Hij heeft een voorkeur voor meer drassige streken als riviervalleien en meren. De eland is een uitstekende zwemmer en is regelmatig in het water te vinden. 's Winters zoekt hij drogere gebieden op. De eland leeft vooral van scheuten, twijgen en schors van bomen.
Elanden leven over het algemeen solitair. 's Winters kunnen ze zich echter verzamelen in kleine gemengde kudden. Een volwassen vrouwtje is in deze groepen de leider.
De kalveren worden geboren na een draagtijd van 235 dagen. Jonge vrouwtjes krijgen meestal slechts één kalf, oudere vrouwtjes krijgen vaker tweelingen. Ook drielingen komen voor. Elandvrouwtjes kunnen nog drachtig zijn als ze twintig jaar oud zijn. Het kalf heeft een roodbruine vacht. Na twee tot drie dagen kan het jong zijn moeder volgen.
Het kalf weegt bij de geboorte zo'n 11 tot 16 kilogram. Binnen een maand verdubbelt het zijn lichaamsgewicht. Daarna groeit het één kilogram per dag. Aan het einde van de eerste herfst zal bij het mannetje het eerste gewei gaan groeien.
Het kalf blijft bij zijn moeder tot tien of vijftien dagen voordat de moeder het volgende kalf zal werpen. Dan zal de moeder haar jong wegjagen. De eland wordt over het algemeen in het tweede jaar geslachtsrijp. Hij kan maximaal 27 jaar oud worden.
Op een hoogte van 1000 meter stappen we uit en kijken over een grote vlakte met meertjes en bossen met op de achtergrond de Rondane, Jotunheimen (met hoogste berg van Noorwegen)en de Hardangervidda. Het uitzicht is geweldig en we boffen enorm met de strakblauwe, heldere lucht. Tegen zonsondergang komen de elanden uit de bossen om op deze vlaktes te grazen en te drinken. Morten zet een telescoop neer en we turen met zijn allen door de verrekijkers over de vlakte. Het is een grappig gezicht om ons zo geconcentreerd te zien staren naar …..? Opeens ziet Morten een eland en door de telescoop zien we inderdaad een mooi jong dier staan grazen. We zijn helemaal enthousiast en voelen de koude snijdende wind die door merg en been gaat, niet meer. We gaan weer verder de bergen in over smalle gravelweggetjes, terwijl Morten om zich heen kijkt en ondertussen over de natuur vertelt. Hij heeft een fulltime baan als boswachter in het nationaal park en is afgestudeerd bioloog, dus weet veel te vertellen over het leven in deze streek. Als we weer stoppen en rondkijken, zien we een valk en daarna een velduil vlak over ons hoofd vliegen, maar helaas geen eland. Nienke praat ons bij over de gebruiken in Noorwegen en wil ook van ons alles weten. Ze heeft enorm veel humor en daagt Jacques uit, die natuurlijk graag hierop ingaat. We liggen in een deuk en ze zegt helemaal blij te zijn, want ze mist het directe en spontane van de Nederlanders en zegt dat Noren erg conservatief en gesloten zijn.
We stoppen op een ander uitzichtpunt en Morten zoekt hout en schors om water te koken in een soort ketel waarna we koffie en een stroopwafel krijgen. Helaas zien we hier niets, maar na een tijdje rijden en turen, stoppen we weer en ja hoor… opeens zien we 4 elanden staan grazen op een open vlakte! Wat geweldig en wat zijn ze groot! We blijven op afstand omdat ze heel schuw zijn, ons snel ruiken en horen en er dan vandoor gaan. Opeens kijkt een mannetje onze kant op, spitst de oren en alsof hij een teken geeft, rennen ze gezamenlijk het bos in. Het is ondertussen 23.00 uur en het begint nu pas een beetje te schemeren en het blijft ons verbazen dat het niet helemaal donker wordt. Over smalle boeren weggetjes rijden we verder het bos in en Mortens vasthoudendheid wordt beloond. We zien nog enkele elanden op redelijk korte afstand (nog te ver weg voor scherpe foto’s), een aantal kraanvogels en dan is het al 24.00 uur en tijd voor de terugrit. In totaal hebben we 11 mooses, kraanvogels (wat zijn ze groot!), een valk, een velduil en prachtige natuur gezien en zijn dik tevreden over de geslaagde safari. Morten en Nienke leveren ons weer af bij de camping en we krijgen een fles zelf geperste sap van diverse soorten bessen die zij kweken op hun boerderij. Om 01.00 uur lopen we vol adrenaline over de camping naar de caravan en raken niet uitgepraat over dit bijzondere avontuur.
Weetjes over Noorwegen (uit eerste hand)
* gezondheidszorg en verblijf in ziekenhuis is gratis voor iedereen
* iedereen werkt fulltime omdat men anders het hoofd niet boven water kan houden
* met 67 jaar mag je met pensioen en ontvangt AOW en eventueel opgebouwde pensioen.
* 15 kilometer te hard rijden = 800 euro boete en een aantekening op je rijbewijs
* in de winter is het licht van 09.00 tot 14.00 uur en veel mensen zijn depressief door gebrek aan zonlicht. Overheid adviseert daglichtlampen en half uur per dag naar buiten te gaan
* overheid betaalt verenigingen om gedeelte van de wegen schoon te houden
* al het land is van de overheid en boeren krijgen vergunning voor 20 jaar, maar moeten wel iets met het land doen, anders moeten ze eraf. Vergunning kan verlengd worden als ze zien dat je het goed verzorgt.
* 1 jaar betaald (door overheid) ouderschapsverlof
Een aantal foto’s van internet gehaald ter illustratie.
Geschreven door Broedersopreis