Franeker, ooit ook universiteits stad,is als zoveel Friese steden ook op een terp ontstaan. Het was in de middeleeuwen niet zomaar een plaatsje maar een machtscentrum. Het droomde van een status als hoofdstad van het zelfstandige gewest Friesland, maar moest accepteren dat Leeuwarden dat werd.

We staan op camping Bloemketerp op loopafstand van het centrum. Het is koud en er is behoorlijk wat wind dus fietsen zien we niet zitten. We gaan lopend naar de stad en komen eerst bij het Korendragershuisje.Het is een piepklein museum waar je gratis naar binnen kunt.We kijken naar een leuke film over het leven van de boeren.Als het koren de stad in kwam werd alles gewogen en moest er accijns betaald worden. In de gevel staan de letters TAK ,tol, accijns en korenmaten. Heerlijk we waren er alleen, zeer de moeite waard om even naar binnen te gaan.Er ligt een folder met leuke wetenswaardigheden, zo lees ik dat voordat de 11 Friese steden en 30 grietenijen een beslissing hadden genomen, was er heel wat tijd verstreken, vandaar onze uitdrukking op zijn elfendertigst.

Stukje verder het mooie stadhuis van Franeker, een raadhuis in Friese renaissance stijl, gebouwd in 1591. Hoog boven de ingang zie je Vrouwe Justitia op een draagsteen. Vroeger zat er ook een rechtbank in het stadhuis. Het gebouw zit vol details en versieringen. Binnen moet ook de moeite van het bekijken zijn, helaas het is zaterdag, in het weekend gesloten.

In het centrum staat het Martena museum. Het gebouw is van oorsprong een oude stins, een verdedigbare en bewoonbare toren gebouwd in 1498. Achter het museum is de Martenatuin, het is een stinzentuin, het mooist in het voorjaar met de bloeiende stinzenplanten, verwilderde uitheeemse planten. De tuin kun je vrij bezoeken, we hebben voor het museum en voor het planetaria een combiticket via internet gekocht. Museum doen we morgen, we lopen wat rond in de stad en over het Noorderbolwerk. Hier hadden de gegoede kringen een theehuis. Het Poolshof was vroeger een pakhuis waar de waren die uit de Oostzeehandel kwamen werden opgeslagen. We hebben een handig kaartje met wandelroute en info van de VVV.

De beroemdste inwoner van Franeker is natuurlijk Eise Eisinga, wolkammer van beroep maar hoogbegaafd.Hij bouwde het planetarium tussen 1774 en 1781 om mensen duidelijk te maken hoe de planeten om de zon draaiden en zo het bijgeloof en onheilstijdingen te bestrijden.

Mooi museum met veel informatie, diverse films, leuk om die te bekijken. Over bv zijn beroep, hij was nl wolkammer. Wiskunde en sterrenkunde deed hij erbij in zijn vrije tijd, wat een genie! Het sterrenstelsel heeft hij in 7 jaar in zijn huiskamer gebouwd(in zijn vrije tijd!). Boven op de zolder kun je de constructie zien hoe alles nog steeds zo in bedrijf is. Aan het eind krijg je met een groepje in die huiskamer uitleg. Als we terug naar de camping lopen begint het te regenen en oh wat is het koud.

Hevige regen vanmorgen maar gelukkig is het tegen 11 uur droog, we hebben voor 11 uur de kaartjes van het Martenahuis gereserveerd. De stins werd in 1506 gebouwd in opdracht van edelman Hessel van Martena. Zijn nazaten woonden hier tot aan 1696. Hierna werd het huis door rijke Franeker burgers bewoond.

Het heeft diverse leuke afdelingen, zoals de tuinkamer waar je overal aan mag zitten behalve aan de schilderijen. Verder een kamer met al de professoren van de universiteit van Franeker met een touchscreen met info over de desbetreffende professor.

Boven op zolder de afdeling mechanische meesterwerken, een kermis gebouwd door Jacob Kooistra en Jan Elzinga maakte in 1900 als 19-jarige het bijzondere mechanische kunstwerk van Salomo's eerste rechtspraak. Het is een voorstelling van 35 minuten, waar hij later het land mee doortrok.
Een film geeft uitleg over het ontstaan.

Ook de afdeling over Anna Maria van Schurman is interessant, de eerste vrouwelijk geleerde uit de 17e eeuw, die van achter een gordijn de colleges volgde omdat ze niet tussen de jongens mocht zitten. Hier is ook weer een film met uitleg.

Na het museum lopen we nog een stuk van de stadswandeling, aan de gevel van het Klaarkampsterweeshuis herinnert een gevelsteen aan graaf Maurits van Nassau die hier met paard en al door de brug zakte. Hij werd in het Martenahuis een tijd lang verpleegd. We komen langs het Kaatsveld van de stad. Hier wordt elk jaar de beroemdste kaatspartij van de wereld gespeeld, de P.C. Het zegt ons helemaal niets, de 2 torens symboliseren het slot dat hier ooit stond.

Als we weer op de camping zijn kunnen we buiten in het zonnetje koffie drinken maar daarna hebben we weer een bui. We hadden eigenlijk morgen naar de mummiekelder van Wiuwert gewild, maar ivm corona lukt dit niet. Reserveren moet 24 uur van te voren en kon niet op zondag, helaas dus.
We rijden morgen nog even naar Makkum om daar een rondje te lopen en gaan dan naar huis. Noord Nederland vonden we verrassend, veel gezien en heel mooi weer gehad. Ondanks de beperkingen toch een mooi reis gemaakt.
Groetjes Ina en Marinus.

Geschreven door Op.stap.met.ina.en.marinus