Dinsdag 21 september. We beginnen met koffie op een terras in de zon. Daarna duiken we in de geschiedenis van WOI in het museum. Aan de hand van voorwerpen en persoonlijke verhalen krijg je een steeds betere indruk van die tijd. Hoe de vaderlandsliefde in de jaren ervoor groeit. Waarom mannen enthousiast de oorlog in gaan als infanterist, cavalerist of bij de fietsbrigade. Hoe de klassieke heroïek van het gevecht botste met de realiteit van de mechanische oorlogsvoering (mitrailleur, tanks, bommen, gifgas – het was allemaal nieuw). En vooral de zinloze, ellendige en dodelijke loopgravenoorlog. Hier bij Ieper stopten in 1914 de Fransen, Belgen en Engelsen de opmars van de Duitsers naar Parijs. En ze groeven zich in. Tot augustus 1918 werd letterlijk om iedere meter grond gevochten. Hoewel er hele periodes waren waarin er weinig gebeurde. We zien beelden van boomloze, modderige slagvelden. Er vielen zo’n 285.000 militaire slachtoffers aan beide zijden in de omgeving van Ieper.

Na het museum stappen we op de fiets en gaan de oude frontlinie in het landschap bekijken. Oude foto’s tonen de slagvelden terwijl we kijken naar mooie groene velden, hobbelige gronden in de bossen en de ronde vennetjes die ontstaan zijn door de mijnen die onder de grond tot ontploffing werden gebracht. Op een industrieterrein met afvalverwerkers is een kleine postzegel groen. Hier is een stukje oude loopgraaf uitgegraven (ook met de bunkers onder de grond die nu onder water staan) en de zandzakken van cement geven je een beetje een idee. En toch, door het groen er omheen voelt het namaak. Hoewel het meer dan 100 jaar geleden is en de littekens in het landschap allang zijn geheeld, is en het indrukwekkend. Bij Hill 62, de heuvel die meerdermalen is veroverd door beide kampen, staat het Canadese monument. Daar ontmoet ik een Canadees stel met volwassen kinderen. Opa heeft hier gevochten maar ook de vaders in WOII. ‘In Canada zijn nauwelijks monumenten’, zeggen ze. ‘Onze soldaten werden als helden ontvangen en daarna ging het leven gewoon door. We hebben nog nooit een oorlog op ons grondgebied gehad.’ De verwoestingen en de gevolgen van de oorlog voor België en de Belgen is een eyeopener voor ze. ‘En de zinloosheid’, bromt de vader. ‘Nog steeds. De Amerikanen verloren 50.000 soldaten in Vietnam, 20.000 in Afghanistan en waarvoor!’ Een paar kilometer verder komen we bij een kunstwerk. De kunstenaar heeft met hulp van veel vrijwilligers en scholieren 600.000 beeldjes gemaakt die de slachtoffers representeren. Ze zijn allemaal neergezet en maken het aanschouwelijk. Als we staan te kijken en foto’s maken attendeert een meneer ons dat dit geen 600.000 meer zijn. Dat zagen we ook al. Velen zijn weggehaald omdat de provincie het kunstwerk niet kon onderhouden, zo zonde vindt hij. Later zie ik in een video hoe groot het veld was en hoor ik de kunstenaar zeggen dat er niets zo gevaarlijk is als een generatie die geen oorlog heeft meegemaakt zou denken – nu ja een kleine beetje oorlog is misschien niet zo slecht….” https://www.focus-wtv.be/nieuws/de-600000-herdenkingsbeeldjes-staan-er

Als laatste gaan we naar The Last Post luisteren bij de Menenpoort. Deze poort lijkt een soort triomfboog waar aan de binnenkant 55.000 namen staan van soldaten die vermist worden. Als we even voor 8-en aankomen staan er al heel veel mensen, al gauw zo’n 500. En dat voor een doordeweekse dag aan het einde van het toeristenseizoen. Drie klaroenblazers (vrijwilligers van de Ieperse brandweer) gaan onder de boog van de poort staan die door de politie aan beide zijde is afgesloten voor verkeer. En ze blazen de last post. Waarna een minuut stilte. Kippenvel. Ze doen dat iedere dag, weer of geen weer. Week op en week af, zegt een van hen me als antwoord op mijn vraag of hij iedere dag hier staat.

We raken in gesprek met een Belgische gepensioneerde man en zijn vrienden. Hij is blij dat er steeds meer Nederlanders naar Ieper komen. En hij is in zijn nopjes als ik hem weet te vertellen dat we als Nederlanders nou niet erg gastvrij zijn geweest met het opvangen van gevluchte Belgische militairen. (Duizenden zaten geïnterneerd in kamp Zeist inclusief prikkeldraad en werden te werk gesteld).

https://youtu.be/xQSQ-2jlT-k

Dinsdag 22 september. Voordat we vertrekken fietsen we nog snel naar Ieper (dat is maar 5 minuten) want Wil is zijn pet kwijt. Misschien ligt het in het kluisje van het museum, hoopt hij. Maar helaas. Ook de koffietent heeft niks gevonden. Balen want hij zat zo lekker en met zijn letters erop geborduurd was de pet uniek. Vandaag gaan we naar Nederland. Tilburg om precies te zijn. In het voorjaar lazen we in de Volkskrant de recensie van een kunstdoolhof. Aangezien we pas vrijdag in Ede willen zijn een mooie volgende stop. We reserveren een plekje op de Tilburgse Stadscamping. Het blijkt een rand te zijn van het Spoorpark. Camping is een wat groot woord voor de rij ruimte parkeerplaatsen met gras en bakstenen afgewisseld. Wel stroom. Voor het toilet en douche moet je door het park lopen en dan kom je bij een tweede strook voor tenten en in een hippe wagon-achtige barak vind je de andere voorzieningen. Het park is het voormalige van Gend & Loos-terrein van 7,5 ha, ontwikkelt met ideeën van de bevolking. Zeker met dit zonnige weer wordt er volop gebruik van gemaakt. Wij gaan dat ook doen door op het terras te gaan zitten van een horeca-tent. Onze buren hebben hun campingstoelen in het park gezet want helaas de camping heeft de hele dag geen zon door de flats.

Om 16 uur moeten we ons melden bij Doloris Meta Maze dat vlak bij het station in het voormalige postkantoor zit. In gepaste kleding. Gepast betekent waar je je makkelijk in kunt bewegen, geen jurk, geen hakken of slippers. We hebben vooraf kaartjes moeten regelen en met de QR-code worden we digitaal welkom geheten. Met een oude bedrijfslift gaan we naar de 2e etage waar we alle spullen in een klusje moeten leggen – dus helaas geen foto’s. We worden afzonderlijk opgehaald, ik krijg een masker voor en mag een stok met een hand vasthouden (coronaproof neem ik aan). Dan wordt ik in een schermerdonker hokje “losgelaten”. Op zoek dus naar de uitgang. Om geen spoilers te geven hou ik het bij de omschrijving van de krant: ‘surrealistisch apenkooien. Je glijdt, klimt, klautert, knielt, bukt en schuifelt. Klapt deur na deur open, poort na poort – is deze kamer nieuw of was ik hier al?’ Prachtige, gekke, spannende kamers, gangetjes die soms doodlopen. Nee, we hebben zeker niet alles gezien van de 400m2 maar misschien worden we toch te oud want de knieën en schouders zijn na driekwartier toch te pijnlijk geworden. https://doloris.nl/nl/meta-maze/

Donderdag 23 september. Favora. We gaan weer naar de kleinste camping die we half april bezochten. Die met de sauna. Heerlijk. En het zonnetje schijnt ook nog af en toe.

Morgen reizen we naar de camping waar we al twee keer eerder hebben gestaan: Lunteren. Op bezoek bij familie, samen eten en dan volgende week ons huis weer in bezit nemen, de camper uitmesten en weer inruimen want volgend weekend kamperen we met vrienden in de Flevopolder. Verhalen en mijmeringen aan het kampvuur. Wie wil, mag komen. En dan begint toch echt het gewone leven weer…... En op de vraag of we het nog een keer zouden doen: JA! Morgen. Als het zou kunnen.

Geschreven door Hellie