Prima dag gehad in Auschwitz. Klinkt gek, maar toch is het zo. Voor covid kwamen er per jaar ca 2.2 miljoen bezoekers (600-700 per uur). Die moeten ahw 'geprocessed' worden. Dat gaat bijzonder goed, eigenlijk heel clean. Men komt op het gereserveerde tijdstip, alleen of met een groep en krijgt de koptelefoon met de taal voor de rondleiding die tevoren is opgegeven. Vrij rondlopen is niet mogelijk. Een korte inleidende film is verplicht. Ik ben er vrijwel zeker van dat de NL tekst door Geert Mak is ingesproken. De bekende historische foto's worden geprojecteerd op de huidige situatie en er zijn fragmenten van een door de Russen opgenomen film, oa van een T-34 die je het kamp ziet binnenrijden...alsof er een cameraploeg stond!
Eenmaal buiten staan daar de gidsen in de verschillende talen. Ze spreken in een microfoon die binnenkomt in de koptelefoon. Dan gaan de groepen rap het kamp in en wordt uitleg gegeven bij gebouwen, foto's, objecten. Het is file-lopen, groep achter groep. Er is geen tijd om ergens wat langer bij stil te staan of om iets op te zoeken. Je beleeft het kamp dus niet op je eigen wijze, maar zoals het museum heeft bepaald. Kan ook niet anders, gelet op de aantallen. Eten en roken zijn verboden. Er loopt de nodige museumpolitie (die ook zo heet). Dat is dan Auschwitz I, een vooroorlogse, omgebouwde kazerne van het Poolse leger. Opgezet voor het vermoorden van de Poolse intelligentsia, officieren, geestelijken en van Russische krijgsgevangenen. Dood door slavenarbeid, uithongering, ziekte, proeven met Zyklon-B. Duurt twee uur. Dan ca 20 minuten pauze en met de shuttle bus naar het 3 km verderop gelegen Auschwitz II.

Auschwitz II is Auschwitz-Birkenau. Ca 200 hectare groot terrein met dubbele functie: massamoord op Joden èn super groot kamp voor slavenarbeid door die Joden (en anderen) die daarvoor geschikt waren, en uiteindelijk ook doodgingen. Werken op het land, in het bos, voor de oorlogsindustrie etc. Die gevangenen, en ook die van Auschwitz I werden geregistreerd, de te vermoorden Joden niet. Dat maakt dat het nog steeds niet helemaal duidelijk is hoeveel Joden er zijn vermoord (1.1 tot 1.5 miljoen). Dat vermoorden vond plaats in (uiteindelijk) vier gaskamers met crematoria. Van één zijn de resten nog te zien. Van de rest van het kamp is vrijwel niets meer te zien. De rondleiding hier duurt één uur. Dan weer met de bus terug.
All in all ben je voor 85 zloty ruim vier uur onder de pannen.

Dan is/was er nog Auschwitz III, is Auschwitz Monowitz. Kamp voor slavenarbeid in grote chemische bedrijven, waar onder andere synthetisch rubber werd (en nog wordt) geproduceerd (Buna-Werke, IG-Farben). Dit was een commercieel kamp, opgezet voor en door de industrie; ligt op ca 8 km afstand van Auschwitz I en hoort niet bij het museum. Na I en II ben ik op de fiets op zoek gegaan naar III, maar heb het kamp zelf (de barakken e.d.) niet kunnen vinden. Alleen een bushokje dat duidelijk maakte dat ik goed zat. Het industrieterrein is er nog wel en in bedrijf. Ziet er wat aftands uit.

Dan terug naar Katowice, liever niet vier uur door het bos. Het werd twee uur door dorpen, voorsteden en wijken van Katowice. Dan is goed te zien dat het hier vroeger een middelpunt van mijnbouw en staalindustrie was. Moet nog even wachten op opknappen. Katowice zelf is omgevormd in een op de dienstverlening georiënteerde economie met mooie stedebouwkundige ingrepen en moderne gebouwen. Heeft het wat dat betreft beter gedaan dan Heerlen, maar ik denk dat de lokale en centrale overheden er ook meer geld in gestoken hebben dan de NL overheden. Was (1920) en is nu natuurlijk uiting van de Poolse identiteit. Ik denk dat in Holland Limburg niet net zo belangrijk werd gevonden als Katowice in Polen.

Geschreven door Cyclingcor.balticum18