Ruim opgezette, bijna lege stad die in de 19e eeuw de dichtstbevolkte van Europa moet zijn geweest, maar nu haast leek op een decor voor een surrealistische film. Was één van de grootse textielsteden van Europa met indrukwekkende oude industriële gebouwen in het centrum, allemaal prachtig gerestaureerd.
Wel ook heel veel 19e eeuwse wijken en gebouwen waar nog helemaal niets aan is gedaan. Straalt veel armoede uit, eigenlijk onbegrijpelijk 40 jaar na het verdwijnen van het communisme.

Verdwenen is ook het getto van Łódź, na dat van Warschau het grootste met zo'n 225.000 inwoners; de gehele Joodse bevolking van Łódź zelf plus ca 40.000 uit omliggende getto's en uit Europa. Functioneerde als industriële werkplaats voor het Duitse leger en ontleende daaraan de valse hoop dat men gespaard kon blijven. Vreselijke offers moesten daarvoor worden gebracht in de vorm van deportaties, van te behalen aantallen te deporteren personen. Viel de keus (natuurlijk overgelaten aan het Joodse bestuur van het getto zelf) eerst nog op 'criminelen' en dergelijken (ca 50.000) later moesten er 13.000 kinderen van onder de 10 jaar worden afgevoerd en 11.000 bejaarden. Mocht niet baten; uiteindelijk hebben 900 het getto overleefd.

Onder hen de arts Mark Edelman die ook in het getto van Warschau heeft gewerkt en heeft meegevochten in de Joodse opstand daar in 1943. (Niet te verwarren met de latere opstand van het ondergrondse verzet in 1944.) Wonder boven wonder heeft hij dat allemaal overleefd. Te zijner gedachtenis en voor die van andere overlevenden van de holocaust is het Mark Edelman Dialogue Center opgericht. Geeft een goede kijk op de verschillende politieke stromingen binnen de Joodse gemeenschap destijds in Polen. Edelman was tegenstandervan het zionisme en geloofde alleen in dialoog en verzoening.

Alle musea etc. waren gesloten ivm herdenking van 100 jaar Pools-Russische oorlog, die door de Polen werd gewonnen in die zin dat, mede door Charles de Gaulle, en onder leiding van generaal Piłsudski de val van Warschau werd voorkomen. Ook nog een katholieke feestdag en voor de Joodse instellingen: sabbat. Daar valt niet tegenop te plannen.

Geschreven door Cyclingcor.balticum18