Ik schrijf dit verslag op 30 mei, als ik weer een week thuis ben. Maar om het compleet te maken, zal ik het verslag van de dagen in Santiago de Compostela nu schrijven.

Vrijdagochtend op tijd wakker natuurlijk, van de zenuwen voor de laatste kilometers. Ik neem de tijd om in te pakken en in het cafe neem ik nog een cortado met een broodje iberico-ham. En dan is het toch echt zover, de laatste 9 km gaan beginnen. Ik slenter eigenlijk maar een beetje, nadenken over de mooie tocht, de leuke mensen die ik heb leren kennen en blij dat ik weer naar huis ga. Na een uurtje kom ik nog langs een cafeetje, nog een cortado. Dat is een soort espresso met een beetje opgeschuimde melk. Of had ik dat al een keer gezegd?
Ook nu nog een hele mooie route en zeker als ik dan voor de eerste keer de kathedraal kan zien. Ik word aangesproken door een Engelsman die net op zijn oprit parkeert. Hij spreekt zijn bewondering uit voor de tocht die ik gedaan heb. Nou, dat vind ik zelf ook, het is best ver en soms best zwaar. Maar bovenal is het genieten.
Dan loop je door Santiago op weg naar de kathedraal, niemand kijkt er van op. Een man met een rugzak, later zal ik horen dat ik die dag een van de 1100 was die in Santiago aankwamen. Dat is dan het totaal van alle routes samen. Ik weet alleen van die Belg die vannacht ook in de refugio sliep. Verder zal ik die dag geen bekenden zien.
Als ik rond 11 uur bijna op het plein ben, bel ik Janny dat ze naar de pagina met de webcam op het plein kan gaan, dan kan ze me aan zien komen. En dat lukt ook. En dan ineens, dan sta je voor de kathedraal en dan weet je dat het afgelopen is. De zon schijnt, geen wind, alleen maar blije mensen om me heen, de pelgrims zijn duidelijk te onderscheiden van de toeristen. De rugzak kan af, het wordt een steuntje in de rug (letterlijk). Ik blijf uren zitten, alleen maar kijken en genieten. Als ik Janny aan het bellen ben, merk ik dat sommige mensen reageren op het feit dat ze Nederlands horen praten. En dan knoop ik natuurlijk een gesprek aan over het wandelen op de camino. Leuk is dat het heel normaal is om een gesprek aan te knopen. Er heerst een hele gemoedelijke sfeer, heerlijk is dat.
Dan wordt het tijd om mijn compostelaat (een soort getuigschrift) op te gaan halen. Ik loop de pelgrims achterna, dan kom je vanzelf bij het kantoor. Daar scan ik de QR-code bij de ingang, vul een formulier in op de website en krijg een QR-code terug. Met die code krijg ik een volgnummer (411) en dan is het wachten, nu is nummer 318 aan de beurt. Maar er is een heerlijke tuin met goede bankjes en natuurlijk alleen maar pelgrims om me heen. Na een half uurtje ben ik aan de beurt, er wordt niet gelet op de 2 stempels per dag op de laatste 100 km. Maar ik heb 1,5 paspoort vol met stempels, dat is waarschijnlijk ook wel genoeg. Ik krijg dus zonder problemen mijn compostelaat, in het latijn voor Hadrianus van Brunschot.
Weer terug naar het plein, waar ik mijn laatste film opneem. Ik heb voldoende materiaal verzameld om een video te maken.
Eerst mijn laatste slaapzaal gaan zoeken, lekker dichtbij het oude centrum. Ik krijg een bed op een kamer voor 6 personen. De hotels zijn hier wel heel duur, ca €125 per nacht en nu slaap ik voor €19 per nacht. En ik zal er toch niet vaak zijn. Rond 4 uur ben ik klaar met douchen en omkleden. Ik besluit om vandaag al mijn busticket naar Porto te kopen. Als ik niet op tijd in Porto ben, dan heb ik een echt probleem.
Ik neem de stadsbus naar het station waar ik bij een automaat een ticket kan kopen. Ik wilde de bus van 15 uur nemen, maar die blijkt al vol te zitten. Het wordt de bus van 10 uur de volgende dag. Ik ben dus blij dat ik dit eerst heb gedaan. De overnachting in Porto dat gaat zeker lukken.

De volgende dag ben ik op tijd weer op het plein, want ik wil Steffen, Ursula en Marianne aan zien komen. Dat had ik ze beloofd. Na een uurtje krijg ik een appje dat ze er bijna zijn. En inderdaad even later komen ze aan op het plein. Uiteraard feliciteren we elkaar uitgebreid. Het genieten op het plein herhaalt zich van de vorige dag. Ik blijf bij hun bagage als ze het compostelaat gaan halen. Herinneringen worden opgehaald, mijn val op de rotsen, dat meisje met die 2 paarden, de gezamenlijke maaltijden, de verschillende slaapzalen. We gaan gezamenlijk lunchen op een terras met een bijzonder aardige serveerster. Nee, signor, salade Russia hebben we niet meer, wel salade Oekraine. Na enige tijd spreken we af om elkaar vanavond hier weer te ontmoeten om onze laatste gezamenlijke avond te vieren en af te sluiten met een lekker drankje.
Die avond was heel gezellig en dan is toch echt het moment aangebroken om afscheid te nemen van elkaar. Ook dat is de camino.

De volgende ochtend ben ik op tijd opgestaan om naar het busstation te gaan. De bus vertrekt op tijd en maakt een aardige ronde alvorens in Porto aan te komen. Ik stap uit bij Casa de Musica en dan kom ik erachter dat het daar een uur vroeger is. Even zoeken naar de metro, ik wist nog van mijn eerdere bezoek aan Porto bij welk metro-station ik uit moet stappen om in het centrum bij de hotels te komen. Als ik dan naar het centrale plein loop, raak ik in gesprek met 3 mannen die begonnen zijn aan de Camino Portugues. We staan voor een hotel, dus daar meteen naar binnen. En ja, ze hebben nog een kamer voor me.
Die middag is er op het centrale plein een bijeenkomst van heel veel motoren, begeleid door motoragenten en een prachtige auto van de Portugese politie, een BMW i8. En later op de dag kom ik erachter dat die middag FC Porto kampioen is geworden. Met als gevolg heel veel claxonerende auto's met vlaggen van FC Porto. Het ziet er gezellig uit, er staat politie opgesteld, maar daar zie ik geen activiteit. Dan vul ik even in dat er geen ongeregeldheden zijn, ook geen vuurwerk of rellende supporters.

Ik ga die avond op zoek naar een restaurant zonder pelgrimsmenu en dat is zeker gelukt. De volgende dag met de metro naar het vliegveld en na een paar uur wachten het vliegtuig in. Maar nog niet weg, we zitten bijna 1 uur in het vliegtuig te wachten. Later krijg ik van iemand te horen dat het Franse luchtruim vol zat en dat ze daar op moeten wachten. De vlucht zelf verloopt zonder problemen, maar in Eindhoven komt de bagage niet op de band. Er is onweer losgebroken boven het vliegveld en dan mag het personeel niet op het platform werken. Ook hier weer een uur wachten. Maar goed uiteindelijk komt mijn rugzak dan toch op de band en kan ik Janny weer in mijn armen sluiten.

Samengevat is mijn camino een prachtige ervaring geweest zonder al te grote problemen. In het begin een keer een taxi gepakt omdat 39 km voor mij te ver was. En omdat ik zonder geld zat een keer de bus genomen naar Salamanca.
Toen ik gevallen was, heeft Steffen mij geholpen met verbandmateriaal. Fijn, want dat had ik toen nog niet bij me. Maar op een gegeven moment had ik Steffen al een paar dagen niet meer gezien. Maar na ongeveer een week zag ik hem weer, hij had problemen gehad met zijn benen. Naar de dokter, het ziekenhuis en een paar dagen rust. Hij had ook wat hulp nodig in de zin van dat hij af en toe voor een paar km de taxi moest pakken en dat heb ik toen met hem gedaan. Ik vond dat ik hem niet alleen kon laten. En Ik vond een taxi ook wel eens fijn, ondanks het sjoemelgevoel. Maar alles bij elkaar genomen heb ik 90% gewoon gelopen. En dat is ook best veel. De camino lopen is ook aanpassen aan de omstandigheden.

Ik wil iedereen bedanken voor de reacties op mijn verslag, Nico, Joep, Geert, Corrie, Jordi, Esther, Ans, Dorrie, Lieke, Arnold, Daan, Ingrid, Joop, John, Frits, Cor, Jac. Gerard, Jac, Mieke, Rianne, Antoon, Martien, Antonette, Wilma, Frans, Bart, Joyce, Bert, Coos, Hanny, Linda, Nardi.

Geschreven door Ad1952