Vandaag stond een bezoek aan een township op het programma. We zijn op tijd opgestaan om na het ontbijt ruim de tijd te hebben bij een Spar XL inkopen te doen: een paar tassen vol met ballen, kleurpotloden, stiften e.d.

De excursie werd georganiseerd door Emzini Tours. Om 10 uur werden we met een busje bij het verzamelpunt voor het winkelcentrum opgehaald. De organisator reed eerst nog even mee naar het gas station om de tankbeurt af te tikken voor de chauffeur. Grappig om te zien hoe dat werkt.

Er was ons van tevoren gezegd, dat dit één van de veiligste Townships van Zuid Afrika is. Gek genoeg gingen we toch nadenken over welke tas mee te nemen, hoe het geld te verdelen enz. We hebben ons echter geen moment onveilig gevoeld. De gids/chauffeur Villem (geen typfout) bleek zelf in het Township te wonen en kende veel mensen die we tegen kwamen. Mede daardoor konden we er ontspannen rondlopen.

Villem vertelde ons van alles: Townships zijn ontstaan in de tijd van de apartheid. Dit waren de 'zwarte' buitenwijken. De blanken leefden in de stad. Nadat de apartheid afgeschaft was konden de zwarten terugkeren naar de stad, maar velen bleven liever in de Townships, waar een grote saamhorigheid heerste. Mandela heeft zich er sterk voor gemaakt dat de Zuid Afrikanen die minder dan € 250,- per maand verdienen een klein stenen huisje krijgen. In de volksmond worden dat Mandela huizen genoemd, herkenbaar aan de uniforme stijl en afmeting. Wij zouden het rijtjeshuizen noemen. Het huis blijft in eigendom, ook al gaat men meer verdienen. Vaak wordt het geld dat men dan ‘overhoudt’ voor verbetering of uitbreiding van het huisje gebruikt. Het township waar we vandaag heengaan ligt (zoals we vaker gezien hebben) tegen de berg aangeplakt, net buiten Knysna op afstand van,- en (ironisch genoeg) met uitzicht op het ‘kapitaal’. Er wonen 38.000 mensen en is in alles selfsupporting: eigen scholen, clinics, politie, brandweer, een winkelcentrum enz.

De immigranten uit Malawi, Zimbabwe etc. beginnen onderaan de ladder. Voor hen geldt deze regeling niet. Ze huren van de Zuid Afrikanen een onderkomen wat ze in hun ‘tuin’ gebouwd hebben, vaak van restjes hout en golfplaten. Daardoor zie je een grote diversiteit aan huisjes. Op deze manier genereert men ook weer wat extra inkomen. Iedereen is in ieder geval welkom om zich te vestigen in een township, zolang je je maar houdt aan de omgangsregels en je gedraagt. Er is een enorme sociale controle en cohesie. Er wordt via regelingen onderling geld aan elkaar geleend, voor elkaar gezorgd en naar elkaar omgekeken. Villem vertelde dat honger hier in dit township niet echt voorkomt.

Eénmaal in het township aangekomen, werden we samengevoegd met een andere groep, onder leiding van een charismatische dame Ella. Ze was een soort moeder Theresa van dit township. Voor Emzini tours verzorgde ze samen met Villem de rondleiding. We maakten een aantal wandelingen en hadden zo de mogelijkheid om met de inwoners te praten. Voor ons voelde het erg als aapjes/armoe kijken, Ella vertelde dat ze dat toch anders zag: meer win-win. Wij krijgen inzage in het andere Afrika, anders dan de luxe toeristische kant. Een deel van de opbrengst van de rondleiding, vloeit terug de gemeenschap in, zoals bijvoorbeeld naar het kinderdagverblijf waar we naartoe gaan. Zelf vangt ze ca.12 kansarme kinderen op die tijdelijk of permanent niet door de ouders verzorgd kunnen worden; crisisopvang maar ook langdurige pleegzorg dus. Door de rondleidingen kan ze dat financieren.

Na de wandeling reden we naar een kinderdagverblijf waar de kinderen tot 6 jaar kunnen blijven, daarna moeten ze naar school. Dat wordt door de overheid betaald. De kinderen reageerden heel enthousiast toen we daar aan kwamen. Uit volle borst werden we getrakteerd op een aantal liedjes; Carlo trakteerde de kids vervolgens op snoepjes, waar ze voor in de rij moesten gaan staan, zeer gedisciplineerd. Ook de tekenspulletjes en het andere speelgoed vielen in de smaak.
Vooral de ballen die we vanmorgen gekocht hadden bleken een schot in de roos. Ze werden her en der ‘over de schutting heen geschoten’. Maar het ontroerendste vonden Jacq en Erna het eerste dreumesje dat ze zagen. Vanuit een kier in een deuropening stond ze naar ons te gluren. We konden haar mama heel blij maken met een doosje wasco krijtjes en een kleurboek.

Bij Ella thuis werden we getrakteerd op thee met iets lekkers. We maakten samen muziek en kregen een stoomcursus Xhosa, een inheemse taal met bijzondere tong klik.
Rond de middag hebben we bij een ander echtpaar, Simon en Ellen, geluncht. Super aardige mensen die zich uitgesloofd hadden iets lekkers op tafel te zetten.

Op de terugweg vragen we ons af: zijn deze mensen nu ongelukkiger dan wij, rijke westerlingen? Wij denken het niet. De saamhorigheid en vrolijkheid was in ieder geval prachtig om mee te maken. De zorg voor elkaar en de positieve inborst waren mooi om te zien. Op vele fronten kunnen wij westerlingen van deze mensen nog heel veel leren en een voorbeeld nemen aan hun leefwijze.

De rest van de middag nog wat rondgeslenterd en ervaringen gedeeld. Een gedenkwaardige dag…..

Geschreven door Klarenboschenco