Jeeeetje waar moet ik beginnen!!!!! In één zin? San Blas is waanzinnige en pure schoonheid zelf maar toch ff 't één en 't ander uitleggen zodat jullie een beter inzicht krijgen in deze tribe familie. Toen Panama door had dat de kuna indianen (zo heten ze maar doordat ze geen k zunnen uitspreken is het Guna geworden) hun eigen vorm van inkomsten genereerden om te overleven eiste Panama de San Blas eilanden op om ook een graantje hiervan te kunnen meepikken. Protest vanzeneigens zodat in 1925 de Guna's de revolutie van de republiek Panama wonnen en leven ze tot vandaag de dag onafhankelijk rustig verder hun way met hun waarden verspreid over 49 eilanden langs de Caraïbische kust. Er zijn er een kleine 400 in totaal maar 49 daarvan behoren tot de Guna's.
Vele guna's (er zijn er 62.000) zijn nog steeds achterdochtig dat hun land terug opgeëist zal worden maar gelukkig zijn er ook anderen die inzien dat toeristen een goeie duit in het laatje kunnen opbrengen voor de stam zelf. Afgifte van je paspoort is een must bij het bezoeken gezien de onafhankelijkheid. Criminaliteit onder de guna's is er nauwelijks want niet alleen in hun eigen tribe maar ook in Panama moeten ze voor de rechtbank verschijnen waar ook guna's in zetelen en afhankelijk van het soort crime zelfs in Amerika. Waar zouden ze trouwens kunnen vluchten als je omringd bent door water?
Wij verblijven nu 2 nachten op pelican island. Een eiland waar ooit de derde reeks van Casa de papel opgenomen werd :money heist. Vrouwen lopen er hier op ons eiland niet rond. Die slaan de plak op een eiland vol vrouwen, kinderen en hoogbejaarden . Bij een huwelijk dat hier geregeld wordt door de ouders, MOET de man bij de vrouw intrekken en kiest de vrouw wat voor werk haar man zal doen, beslissingen over het eigendom, wat er op tafel komt etc. Je wordt hier aan 13 jaar uitgehuwelijkt 😳😳😳. Werk is visserij, jagers of boeren van kokosnoten en verhandelen met Colombia.
Eilanden met palmbomen, parelwitte stranden en hutjes bedekt met palmbladeren, waar houtblokken smeulen en waar hangmatten de enige vorm van meubilair zijn : paradijs!
Denk je? Stel je voor een tv hebben ze nog nooit gezien, geen internet, geen verlichting geen electriciteit geen gsm .... zaken die wij niet meer uit ons leven zouden kunnen wegcijferen maar het lukte ons aardig zonder al te veel materialistische zaken te missen.
Op pelicano island is er recent één zonnepaneel geplaatst: enkel om onze gsm's op te laden 's avonds. Ook de guna's hebben hier het nut van een gsm ingezien. Bestellingen voor voedsel doorgeven aan het vaste land enzo
Maar de meest merkwaardige traditie bij de Guna's is misschien wel de natuurlijke gendergelijkheid – en volledige tolerantie hiervan binnen de tribe.
Een meisje kent hier 3 feesten, haar geboorte, haar puberteit 10 en haar huwelijk 13 en wordt hoog geëerd in de Guna tribe.
In een maatschappij waar vrouwen de belangrijkste voedseldistributeurs, broodwinners, huiseigenaren en besluitvormers zijn, kunnen jongens ervoor kiezen om "Omeggid" te worden, letterlijk 'als een vrouw', door het leven te gaan waarbij ze zich gedragen en werken als andere vrouwen in de gemeenschap.
Dit 'derde geslacht' is blijkbaar een volkomen normaal verschijnsel op de eilanden. Als een jongen de neiging begint te vertonen om zich 'vrouwelijk' te gedragen, accepteert de familie hem 100% en laat hem opgroeien als volwaardige vrouw binnen de tribe. Lange haren, vrouwelijke kledij en juwelen dragen. Heel vaak leren Omeggid een vaardigheid die doorgaans met vrouwen wordt geassocieerd; bijvoorbeeld, de meeste Omeggid die op de eilanden wonen, worden meesters in maken van kleurrijke mola's kledij en juwelen ontwerpen.
Natuurlijk verlaten veel Omeggid Guna's de San blas voor Panama City, op zoek naar onderwijs of carrièremogelijkheden. En hoewel dromen voor sommigen uitkomen, gaat het anderen veel slechter af.
Er is namelijk een groot probleem met hiv in de gemeenschap. In de Guna tribe bestaat er geen seksuele voorlichting en mensen weten gewoonweg niets over seksueel overdraagbare aandoeningen. Als gevolg hiervan raken veel mannen en Omeggid-mensen in de steden besmet met hiv en brengen het vervolgens onbewust mee terug naar de Guna-eilanden als ze thuiskomen.
Maar er wordt hard werk gemaakt om de bevolking hiervan in te lichten wat geen simpele taak is om de Guna's te overtuigen hun eeuwenoude tradities plots een andere wending te moeten geven.
Los van dit kunnen we stellen dat de Guna's in een prachtig alternatieve wereld van vrede, tolerantie en begrip leven - en dat we veel kunnen leren van deze kleine archipelgemeenschap in het Caribisch gebied.
Als je ooit de kans krijgt san blas te bezoeken raad ik je dit subliem avontuur ten stelligste aan. Door het stijgen van de zeespiegel zal dit pareltje (dat van mij zeker erfgoed waardig is maar het helaas niet is) verdwenen zijn tegen 2050.
Wees dus snel want time is ticking.
Morgen vertel ik jullie van onze ervaringen. 2 nachten op pelicano island en één nacht op Ina island .... wordt vervolgd.

Geschreven door Trinyyves.reisverhalen