Het is alweer even geleden dat ik een blog heb gepost. Al bijna 3 weken is het internet volledig afgesloten door de overheid. Sinds 1,5 week wel toegang via Wi-Fi in hotels. Echter, zijn die verbindingen niet heel goed en werken bepaalde social media sites niet, waardoor lekker werken, een normaal telefoongesprek, foto's delen e.d. niet aan de orde is.

Voordat ik mijn andere verhalen post, breng ik jullie graag eerst op de hoogte van de huidige situatie in het land.
First of all, I’m safe. Ik heb begrepen dat er het e.e.a. in het nieuws is geweest over politieke onrust in Ethiopië en dat de indruk kan worden gewekt dat er een oorlog aan de gang is. Dat is gelukkig niet het geval, maar er is wel serieus sprake van onenigheid tussen de overheid en haar bevolkingsgroepen. In principe speelt dit al jaren, maar het laatste half jaar is het erger geworden.

Ethiopië is met name de laatste 15 jaar sterk in ontwikkeling en staat/stond bekend als één van de meest succesvolle economieën van Afrika, een vreedzaam land en politieke stabiliteit.

Ethiopië heeft altijd autoritaire bestuursvormen gekend. Duizenden jaren is het een keizerrijk geweest met de keizer als alleenheerser. Vanaf ’74 was er een communistische dictatuur en in 1991 is de dictator verdreven door een opstand die geleid werd door mensen uit de noordelijke provincie Tigray. Zij hebben de macht overgenomen en tot op de dag van vandaag zijn zij dominant in de landelijke politiek. Men hoopte dat Ethiopië zich zou ontwikkelen tot een democratie, maar dat blijkt te complex.

De afgelopen 15 jaar kregen de nieuwe machthebbers uit Tigray het vertrouwen van de bevolking. Men zag de economische vooruitgang en na veel oorlogen en andere ellende was de behoefte aan politieke stabiliteit groot. Echter, de laatste jaren heeft het vertrouwen deuken opgelopen.
De bevolking is opgebouwd uit tientallen etnische groepen met elk hun eigen cultuur, taal, gewoontes, sociale netwerken, etc.
Het is de regering die het land heeft verdeeld in etnische regio’s. De grootste bevolkingsgroep is de Oromo's, daarna volgen de Amhara’s. De Tigrayers vormen slechts 6% van de bevolking, maar zijn momenteel dus wel de machtigste. De bevolkingsgroepen zelf voelen zich gewoon een Ethiopiër en vinden het totaal niet belangrijk om daarin onderscheid te maken. Het is de regering die hen in groepen verdeeld en hen niet als Ethiopiër beschouwen. Dit zorgt voor grote frustratie.

Daarnaast schijnen de laatste verkiezingen (in 2015) niet eerlijk te zijn verlopen en begin 2016 heeft de regering eenzijdig gemeentelijke herindelingen afgekondigd waarbij in verschillende delen van Ethiopië stukken land zijn ingenomen bij de snel groeiende steden ten koste van de omringende gemeenschappen.
Met name deze ontwikkeling heeft geleid tot grote protesten waarbij ook vele doden zijn gevallen. De verwoesting van een aantal buitenlandse bedrijven heeft hier ook mee te maken. De bedrijven, waaronder een Nederlandse bloemenkweker, zijn met steun van de overheid gevestigd op land van lokale boeren dat door hen werd ingenomen. De lokale bevolking was het daar niet mee eens, kreeg geen alternatief aangeboden en zag deze bedrijven als een verlengde van de regering en dat heeft geleid tot het in brand steken ervan.

De meeste Ethiopiërs zijn het niet eens met deze vorm van protest. Duizenden mensen zijn hun baan kwijtgeraakt en het heeft de reputatie van Ethiopië in de wereld geen goed gedaan. De meesten veroordelen de aanvallen, maar tegelijkertijd hebben ze ook kritiek op het harde optreden van de overheid. Niemand is het eens met hoe de overheid haar macht gebruikt, echter is het verboden om in het openbaar negatief over de overheid te spreken. Het is zelfs verboden voor de bevolking om televisieprogramma’s te kijken waarin de Ethiopische regering in een negatief daglicht wordt gesteld.

Het geweld is/was lokaal. Met name in de steden, ten noorden van Addis Ababa, Bahir Dar en Gondar, hebben veel protesten en demonstraties plaatsgevonden. Deze plaatsen zijn gelegen in de Amhara provincie.
Ook in o.a. Shashemane en Nazareth/Adama was geweld gaande. Deze plaatsen liggen ten zuiden van Addis Ababa, in het Oromia gebied. In Addis Ababa, waar alle bevolkingsgroepen bij elkaar leven, is het veilig.

Mijn ervaring
Zelf merk ik weinig van de gebeurtenissen. De manier waarop ik er het meeste last van heb (gehad) is dat het internet wordt afgesloten. Dit is ook een paar keer in juli en augustus gebeurd. In juli werd er in de media verteld dat het de overheid dit had gedaan vanwege de examens, zodat scholieren en studenten niet afgeleid zouden worden en zich dus goed konden concentreren. Dit is echter niet waar. Een aantal keren gebeurde het ook in het weekend vanaf vrijdagmiddag t/m maandagochtend. Dit kan zijn geweest door mogelijke protesten die zouden plaatsvinden, maar ook doordat EthioTelecom vindt dat het nodig is, omdat ze van mening zijn dat ze teveel omzet mislopen door de social media apps.

Momenteel ligt het internet er al 3 weken aaneengesloten uit sinds woensdagochtend 5 oktober. Inmiddels ben ik er aan gewend geraakt, maar het feit dat het al 3 weken duurt, is heel vervelend. Dit doet de business, voor heel Ethiopië, geen goed. Het is bizar dat de overheid dit zomaar kan doen.
Er zijn harde maatregelen genomen, vooral nadat er protesten waren tijdens een religieus festival van de Oromia bevolking op zondag 2 oktober jl. waarbij ook veel doden zijn gevallen. Ook in de dagen erna werden wederom (buitenlandse) bedrijven, fabrieken, politiebureaus, overheidsbussen en -auto’s in brand gestoken. Ook een bierbrouwerij in een plaatsje aan de rand van de stad waar wij een paar dagen ervoor nog gezellig feest hadden gevierd. Het kwam toen wel heel dichtbij.
In sommige delen van het land zijn of waren wegen afgesloten uit voorzorgsmaatregel. Er worden namelijk soms stenen gegooid naar auto’s en overheidsbussen.

Noodtoestand
Uiteindelijk is op zondag 9 oktober de noodtoestand voor 6 maanden uitgeroepen. In die week was er veel onduidelijkheid, ook bij de Ethiopische regering, over wat deze noodtoestand dan precies inhoudt. We kregen te horen dat we de stad niet meer uit mochten (reisbeperkingen) en dat er een avondklok werd ingevoerd. De ene dag was de boodschap dat de avondklok op 20.00 uur stond, de andere dag hoorden we 18.00 uur voor de buitenlanders en 20.00 uur voor de Ethiopiërs zelf, dan weer dat het slechts voor bepaalde gebieden geldt of zelfs dat er helemaal geen sprake is van een avondklok. Kortom, veel onduidelijkheid bij iedereen. Ook zou de mate van de restricties afhangen van hoe de bevolking op deze maatregelen zou reageren.
De eerste dagen hebben we ons netjes gehouden aan de regels, maar later leek het allemaal niet zo strikt te zijn.
De laatste regels die we hebben gehoord, zijn dat het niet toegestaan is om na 18.00 uur bij overheidsgebouwen en internationale bedrijven te komen en dat de reisbeperkingen gelden voor diplomaten. Zij mogen niet meer zonder toestemming verder dan 40 km buiten Addis Ababa reizen.
Ook kunnen Ethiopiërs zomaar worden opgepakt en is het toegestaan om onverwachts huisonderzoeken te plegen. Verder is de laatste weken meer bewaking op straat te zien.
Dit alles om de veiligheid van iedereen te waarborgen en de protesten te laten stoppen.

Gevoel van veiligheid
Ik heb me nog geen moment onveilig gevoeld, al moet ik wel zeggen dat het een beetje vreemd voelde toen er werd gesproken over een avondklok en dat je niet meer zomaar ergens naar toe kan als je dat zou willen.
Als buitenlander ben ik hier veiliger dan de Ethiopiër zelf. Met de protesten is het ook niet de bedoeling om mensen te vermoorden. Ze steken dan ook “lege” bedrijven en bussen die overheid gerelateerd zijn in de fik. Puur om een statement te maken naar hen. Of de acties slim zijn, is een tweede. De bevolking wil een verandering teweegbrengen, maar er zijn genoeg andere manieren te bedenken om dit duidelijk te maken.

Gevolgen voor het toerisme en de projecten
Toeristen zijn nooit onderwerp of doelwit geweest van welke vijandelijkheid dan ook. In alle delen van het land en in alle lagen van de bevolking worden zij met open armen ontvangen. Toerisme was één van de snelst groeiende sectoren van het land. In 2015 werd Ethiopië nog uitgeroepen tot de ‘beste reisbestemming ter wereld’ door de Europese raad van handel en toerisme (http://qz.com/447128/ethiopia-has-been-voted-the-worlds-best-tourism-destination-for2015/ ). Helaas heeft deze situatie nadelige gevolgen voor het toerisme...

Uit voorzorgsmaatregelen hebben we projecten moeten annuleren.
Een groep studenten van HU Utrecht die voor een projectreis in Addis zou komen, is geannuleerd. Hetzelfde geldt voor een aantal andere trainingen en reizen en een groot festival voor volgend jaar februari. Deze projecten zullen wel op een later tijdstip alsnog plaatsvinden.
De Rastafarireis begin november gaat gelukkig nog wel door. Hetzelfde geldt voor de hardloopreis in november, want de Great Ethiopian Run gaat vooralsnog ook door. De omgeving lijkt een stuk rustiger te zijn. Voor een groot deel reizen we naar gebieden die buiten het Oromia-gebied vallen. De situatie checken we continu met ons netwerk in verschillende gebieden en mensen die nauwe contacten hebben met de overheid.

Het is onzeker hoe de situatie zich verder zal ontwikkelen. Wordt het weer rustig of juist onrustiger...
Als de situatie de komende tijd stabiliseert en Ethiopië niet meer grootschalig negatief in het nieuws komt, dan is er goede kans dat de toerismesector weer zal aantrekken in 2017.
Mocht de politieke situatie in Ethiopië echter niet stabiliseren, dan zal TEX zich de komende tijd meer gaan richten op de ontwikkeling van sociaal-maatschappelijke projecten en de schakel zijn tussen Dires en internationale partners.

Vermaak
De huidige situatie heeft ook zijn voordelen, namelijk veel vrije tijd en van de zon genieten :-)
Daarbij heb ik in de afgelopen weken een aantal scholen bezocht waar zowel sport- als Aflatounlessen worden gegeven en werk ik aan gebarentaal :-). Allemaal leuk, interessant en inspirerend!

De volgende keer zal ik jullie meenemen op Rastafarireis die ik afgelopen juli heb gemaakt en zal ik, als het internet het toelaat, weer foto's plaatsen! Wel zo leuk ;-)

Geschreven door Laura-hogervorst.op.pad